Wystąpienie Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej na podstawie Umowy Wyjścia wiąże się z rozpoczęciem obowiązywania od 1 lutego 2020 roku tak zwanego okresu przejściowego.
W czasie trwania okresu przejściowego regulacje/ zasady funkcjonowania w zakresie możliwości nauki w UK nie ulegną zmianie do końca grudnia 2020 roku.
Według informacji rządu UK, obywatele UE nadal będą mogli podejmować naukę w Wielkiej Brytanii niezależnie od tego, czy umowa między Wielką Brytanią a Unią Europejską zostanie przyjęta. Wskazane jest jednak, by wszyscy zainteresowani nauką w Wielkiej Brytanii skontaktowali się bezpośrednio ze szkołą lub uniwersytetem, gdzie dana osoba zamierza podjąć naukę, m.in. celem weryfikacji niezbędnych dokumentów. W przypadku braku umowy wyjścia zastosowanie będą miały jednostronne regulacje brytyjskie. Zgodnie z deklaracją brytyjskiego Sekretarza ds. Edukacji z 2 lipca 2018 r., obywatele UE, którzy podejmą kształcenie w angielskich uczelniach w roku akademickim 2019/2020, będą traktowani analogicznie jak studenci brytyjscy. Jednakże począwszy od roku akademickiego 2020/2021 dla zainteresowanych kształceniem w UK znaczenie będzie miało brytyjskie stanowisko ws. długoterminowej polityki Zjednoczonego Królestwa wobec obywateli UE.
- Uznawanie w Polsce wykształcenia uzyskanego w systemach oświaty Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej
Po wystąpieniu Zjednoczonego Królestwa z UE nie ulegają zmianie tryb i zasady uznawania w Polsce świadectw szkolnych, dyplomów oraz innych dokumentów o wykształceniu, wydanych przez szkoły i instytucje egzaminacyjne działające w systemach oświaty Anglii, Walii, Szkocji i Irlandii Północnej, należących do Zjednoczonego Królestwa.
Obowiązują zasady dotychczasowe, przedstawione w następujących aktach prawnych:
- ustawa o systemie oświaty (art. 93-93h, Dziennik Ustaw z 2018 r., poz. 1457 ) oraz
- rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 25 marca 2015 r. w sprawie postępowania w celu uznania świadectwa lub innego dokumentu albo potwierdzenia wykształcenia lub uprawnień do kontynuacji nauki uzyskanych w zagranicznym systemie oświaty (Dziennik Ustaw z dnia 27 marca 2015 r., poz. 447 z późn.zm.).
Świadectwa dokumentujące wykształcenie uzyskane w systemach oświaty Zjednoczonego Królestwa mogą być w Polsce uznane:
- z mocy prawa, czyli bez konieczności poświadczania przez inne instytucje lub organy na terenie Polski albo
- decyzją Kuratora Oświaty, czyli w wyniku postępowania administracyjnego, prowadzonego przez Kuratora Oświaty.
UZNANIE Z MOCY PRAWA (dotyczy dokumentów uprawniających do podjęcia studiów wyższych w Zjednoczonym Królestwie)
Świadectwa, dyplomy i/lub inne dokumenty, które:
- zostały wydane przez szkołę lub instytucję edukacyjną działającą na terytorium Zjednoczonego Królestwa albo w systemie oświaty Anglii, Walii, Szkocji lub Irlandii Północnej oraz uznaną przez władze edukacyjne Zjednoczonego Królestwa oraz
- uprawniają do ubiegania się o przyjęcie na studia wyższe w Zjednoczonym Królestwie
są w Polsce uznane z mocy prawa za dokumenty potwierdzające wykształcenie średnie oraz uprawniające do ubiegania się o przyjęcie na studia w polskich uczelniach, w takim samym zakresie, jak w Zjednoczonym Królestwie.
Oznacza to, że posiadacze tego typu dokumentów nie muszą ubiegać się w polskich urzędach lub instytucjach o potwierdzenie poziomu wykształcenia i/lub uprawnień do studiowania w Polsce, lecz mogą składać odpowiednio przygotowane dokumenty zagraniczne bezpośrednio w wybranej polskiej uczelni, szkole policealnej lub u pracodawcy.
Przygotowanie dokumentów polega na:
- uwierzytelnieniu – poprzez uzyskanie pieczęci apostille od odpowiednich władz Zjednoczonego Królestwa;
- udokumentowaniu posiadanych uprawnień do podjęcia studiów wyższych w Zjednoczonym Królestwie oraz ich zakresie, jeśli jest ograniczony.
Informację na ten temat (pismo, oświadczenie etc.) powinny wydać odpowiednie lokalne władze edukacyjne lub szkoła w Zjednoczonym Królestwie.
- przetłumaczeniu uwierzytelnionych dokumentów przez tłumacza przysięgłego.
Dalsze szczegóły procedury przyjęcia w Polsce na studia, do szkoły policealnej lub do pracy należy konsultować z wybraną uczelnią, szkołą policealną lub pracodawcą.
UZNANIE PRZEZ KURATORA OŚWIATY (dotyczy dokumentów, które nie uprawniają w Zjednoczonym Królestwie do ubiegania się o przyjęcie na studia wyższe)
Wydane przez szkoły lub instytucje edukacyjne należące do systemu oświaty Anglii, Walii, Szkocji lub Irlandii Północnej świadectwa i inne dokumenty o wykształceniu, które nie uprawniają do podjęcia studiów wyższych w Zjednoczonym Królestwie, mogą być w Polsce uznane wyłącznie przez Kuratora Oświaty, w drodze postępowania administracyjnego. W wyniku postępowania Kurator Oświaty podejmuje decyzję (w trybie k.p.a.) o uznaniu świadectwa i/lub innych dokumentów za dokumenty potwierdzające wykształcenie średnie, średnie branżowe, gimnazjalne, zasadnicze zawodowe, zasadnicze branżowe lub podstawowe.
W tym przypadku posiadacz świadectwa powinien złożyć w Kuratorium Oświaty wniosek o uznanie świadectwa, dołączając do niego odpowiednie dokumenty. W celu uzyskania szczegółowych informacji zalecany jest kontakt z Kuratorium Oświaty, właściwym dla miejsca zamieszkania lub siedziby szkoły lub uczelni.
Informacje o zasadach uznawania świadectw zagranicznych wraz z tekstami aktów prawnych
UZNANIE ŚWIADECTW W CELU PRZYJĘCIA DO SZKOŁY INNEJ NIŻ POLICEALNA – inne procedury
Wobec posiadaczy świadectw wydanych przez szkoły i instytucje edukacyjne w ramach systemów oświaty Zjednoczonego Królestwa, którzy zamierzają kontynuować naukę w Polsce w szkole podstawowej, liceum ogólnokształcącym, technikum, zasadniczej szkole zawodowej lub szkole branżowej I lub II stopnia obowiązują odrębne przepisy o przyjmowaniu do szkół osób powracających
z zagranicy.
- Broszury KE – jak przygotować się do bezumownego brexitu
W opublikowanej przez KE broszurze Nauka i wolontariat w Wielkiej Brytanii w przypadku braku porozumienia o brexicie znaleźć można najważniejsze informacje w zakresie nauki i wolontariatu w Wielkiej Brytanii w przypadku bezumownego brexitu.
- Unijna legislacja dostosowawcza w odpowiedzi na brexit – Program UE Erasmus+
Przygotowania Unii Europejskiej do brexitu obejmują nie tylko publikację not, ale również legislacyjne działania dostosowawcze, w tym w zakresie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego w sytuacji bezumownego brexitu.
Praktyczną realizacją w Polsce Programu Erasmus+ zajmuje się Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji (FRSE), pełniąca rolę polskiej agencji narodowej Programu. Środki finansowe na działania w zakresie mobilności są przekazywane Fundacji przez Komisję Europejską, a następnie dystrybuowane przez FRSE wśród uczelni zaangażowanych w Program, na podstawie wniosków złożonych przez te uczelnie oraz umów zawartych z FRSE w zakresie mobilności. Polskie uczelnie kierują swoich studentów za granicę zgodnie z bilateralnymi umowami o współpracy ze szkołami wyższymi w innych państwach uczestniczących w Programie Erasmus+ (w tym w Zjednoczonym Królestwie). Stypendia na realizację mobilności w UK wypłacają polskim studentom ich macierzyste uczelnie. Analogicznie finansowanie studentów zagranicznych (np. brytyjskich) przybywających do Polski w ramach Programu Erasmus+ następuje przez ich uczelnie macierzyste.
Współpraca rozpoczęta w ramach Programu Erasmus+ przed dniem brexitu będzie kontynuowana bez przeszkód dzięki przyjętemu rozporządzeniu UE (rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/499 z dnia 25 marca 2019 r. ustanawiające przepisy dotyczące kontynuacji trwających działań w zakresie mobilności edukacyjnej w ramach programu Erasmus+ ustanowionego rozporządzeniem (UE) nr 1288/2013 w związku z wystąpieniem Zjednoczonego Królestwa z Unii). Rozporządzenie dotyczy m.in. mobilności studentów i kadry akademickiej. Przyjęte przepisy zapewniają, że warunki mobilności rozpoczętej przed dniem brexitu nie ulegną zmianie czy ograniczeniu. Mobilność prowadzona w Zjednoczonym Królestwie lub dotycząca podmiotów lub uczestników ze Zjednoczonego Królestwa, rozpoczęta najpóźniej do dnia brexitu, będzie nadal kwalifikowana do finansowania.
Ze względu na niepewność związaną z wyjściem UK z UE Komisja Europejska podejmuje działania mające zabezpieczyć realizację Programu Erasmus+ w sytuacji bezumownego brexitu. W przypadku jakichkolwiek wątpliwości pytania należy kierować do FRSE lub Departamentu Innowacji i Rozwoju Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego.
Unijne rozporządzenie odnoszące się do programu Erasmus + gwarantuje, że studenci i praktykanci uczestniczący w programie Erasmus+, przebywający za granicą w momencie wystąpienia Wielkiej Brytanii z UE, będą mogli ukończyć naukę i nadal otrzymywać odpowiednie fundusze.
- Program UE Horyzont 2020 (oraz przyszłe programy ramowe UE w zakresie badań naukowych)
Podmioty ze Zjednoczonego Królestwa są ważnymi uczestnikami programu UE Horyzont 2020. W sytuacji braku umowy wyjścia zastosowanie będą miały jednostronne deklaracje UK o zapewnieniu finansowania na rzecz brytyjskich uczestników programu Horyzont 2020 – w odniesieniu do wszystkich pozytywnie ocenionych wniosków, złożonych przed datą wyjścia UK z UE, do końca realizacji projektów.
W przypadku projektów, które w związku z wyjściem UK z UE przestaną wypełniać minimalne wymogi dot. liczby konsorcjantów z państw członkowskich UE, niezbędne będą negocjacje między UK a UE co do możliwości ich kontynuacji.