Kwalifikacje zawodowe

Wystąpienie Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej na podstawie Umowy Wyjścia wiąże się z rozpoczęciem obowiązywania od 1 lutego 2020 roku tak zwanego okresu przejściowego.
W czasie trwania okresu przejściowego regulacje/ zasady funkcjonowania w zakresie kwalifikacji zawodowych nie ulegną zmianie do końca grudnia 2020 roku.

Noty KE na wypadek bezumownego brexitu w obszarze KWALIFIKACJE ZAWODOWE:

Dyrekcje Generalne Komisji Europejskiej chcąc w jak najlepszym stopniu przygotować przedsiębiorców na skutki wystąpienia Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej opracowały noty dedykowane wybranym sektorom gospodarki oraz szczególnym zagadnieniom.

Poniżej przedstawiamy notę w obszarze KWALIFIKACJE ZAWODOWE:

Wszystkie noty Dyrekcji Generalnych Komisji Europejskiej opublikowane w zakresie brexitu znajdują się na stronie Komisji Europejskiej.

Opracowanie wybranych not:

Uznawanie w Polsce wykształcenia uzyskanego w systemach oświaty Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej:

Po wystąpieniu Zjednoczonego Królestwa z UE nie ulegają zmianie tryb i zasady uznawania w Polsce świadectw szkolnych, dyplomów oraz innych dokumentów o wykształceniu, wydanych przez szkoły i instytucje egzaminacyjne działające w systemach oświaty Anglii, Walii, Szkocji i Irlandii Północnej, należących do Zjednoczonego Królestwa.

Obowiązują zasady dotychczasowe, przedstawione w następujących aktach prawnych:

Świadectwa dokumentujące wykształcenie uzyskane w systemach oświaty Zjednoczonego Królestwa mogą być w Polsce uznane:

  1. z mocy prawa, czyli bez konieczności poświadczania przez inne instytucje lub organy na terenie Polski oraz
  2. decyzją Kuratora Oświaty, czyli w wyniku postępowania administracyjnego, prowadzonego przez Kuratora Oświaty.

Uznanie z mocy prawa (dotyczy dokumentów uprawniających do podjęcia studiów wyższych w Zjednoczonym Królestwie)

Świadectwa, dyplomy i/lub inne dokumenty, które:

  • zostały wydane przez szkołę lub instytucję edukacyjną działającą na  terytorium Zjednoczonego Królestwa albo w systemie oświaty Anglii, Walii, Szkocji lub Irlandii Północnej oraz uznaną przez władze edukacyjne Zjednoczonego Królestwa oraz
  • uprawniają do ubiegania się o przyjęcie na studia wyższe w Zjednoczonym Królestwie

są w Polsce uznane z mocy prawa za dokumenty potwierdzające wykształcenie średnie oraz uprawniające do ubiegania się o przyjęcie na studia w polskich uczelniach, w takim samym zakresie, jak w Zjednoczonym Królestwie.

Oznacza to, że posiadacze tego typu dokumentów nie muszą ubiegać się w polskich urzędach lub instytucjach o potwierdzenie poziomu wykształcenia i/lub uprawnień do studiowania w Polsce, lecz mogą składać odpowiednio przygotowane dokumenty zagraniczne bezpośrednio w wybranej polskiej uczelni, szkole policealnej lub u pracodawcy.

Przygotowanie dokumentów polega na:

  • uwierzytelnieniu – poprzez uzyskanie pieczęci apostille od odpowiednich władz Zjednoczonego Królestwa;
  • udokumentowaniu posiadanych uprawnień do podjęcia studiów wyższych w Zjednoczonym Królestwie oraz ich zakresie, jeśli jest ograniczony.  Informację na ten temat (pismo, oświadczenie etc.) powinny wydać odpowiednie lokalne władze edukacyjne lub szkoła w Zjednoczonym Królestwie.
  • przetłumaczeniu uwierzytelnionych dokumentów przez tłumacza przysięgłego.

Dalsze szczegóły procedury przyjęcia w Polsce na studia, do szkoły policealnej lub do pracy należy konsultować z wybraną uczelnią, szkołą policealną lub pracodawcą.

Uznanie przez kuratora oświaty (dotyczy dokumentów, które nie uprawniają w Zjednoczonym Królestwie do ubiegania się o przyjęcie na studia wyższe)

Wydane przez szkoły lub instytucje edukacyjne należące do systemu oświaty Anglii, Walii, Szkocji lub Irlandii Północnej świadectwa i inne dokumenty o wykształceniu, które nie uprawniają do podjęcia studiów wyższych w Zjednoczonym Królestwie, mogą być w Polsce uznane wyłącznie przez Kuratora Oświaty, w drodze postępowania administracyjnego. W wyniku postępowania Kurator Oświaty podejmuje decyzję (w trybie k.p.a.) o uznaniu świadectwa i/lub innych dokumentów za dokumenty potwierdzające wykształcenie średnie, średnie branżowe, gimnazjalne, zasadnicze zawodowe, zasadnicze branżowe  lub podstawowe.

W tym przypadku posiadacz świadectwa powinien złożyć w Kuratorium Oświaty wniosek o uznanie świadectwa, dołączając do niego odpowiednie dokumenty. W celu uzyskania szczegółowych informacji zalecany jest kontakt z Kuratorium Oświaty, właściwym dla miejsca zamieszkania lub siedziby szkoły lub uczelni.

Adresy Kuratorów Oświaty.

Informacje o przedstawionych powyżej zasadach uznawania świadectw zagranicznych wraz z tekstami aktów prawnych znajdują się na stronie Ministerstwa Edukacji Narodowej: w języku polskim oraz w języku angielskim.

Uznanie świadectw w celu przyjęcia do szkoły innej niż policealna – inne procedury

Wobec posiadaczy świadectw wydanych przez szkoły i instytucje edukacyjne w ramach systemów oświaty Zjednoczonego Królestwa, którzy zamierzają kontynuować naukę w Polsce w szkole podstawowej, liceum ogólnokształcącym, technikum, zasadniczej szkole zawodowej lub szkole branżowej I lub II stopnia  obowiązują odrębne przepisy o przyjmowaniu do szkół osób powracających z zagranicy.

Informacje dotyczące przyjmowania do szkół  cudzoziemców i obywateli polskich przybywających z zagranicy są dostępne na stronie Ministerstwa Edukacji Narodowej

Ustawy przygotowujące Polskę na bezumowny brexit:

Kwalifikacje zawodowe:

System uznawania kwalifikacji zawodowych jest oparty na przepisach dyrektywy 2005/36/WE. Głównym aktem wdrażającym ww. dyrektywę w Polsce jest ustawa z dnia 22 grudnia 2015 r. o zasadach uznawania kwalifikacji zawodowych nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej (Dz.U. z 2018 r. poz. 2272, z późn.zm.).

Obowiązujący system uznawania kwalifikacji zawodowych przewiduje, iż obywatele Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego i Szwajcarii oraz uprawnione grupy obywateli państw „trzecich” (np. członkowie rodzin obywateli UE i długoterminowi rezydenci) mogą ubiegać się o uznanie kwalifikacji nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej oraz Europejskim Obszarze Gospodarczym i Szwajcarii do wykonywania zawodu w Polsce.

Jednym z następstw bezumownego brexitu będzie brak możliwości uznania w RP – podobnie jak i w całej Unii – kwalifikacji zawodowych nabytych w Zjednoczonym Królestwie według mechanizmów obowiązujących w  Unii Europejskiej. Kwalifikacje zawodowe nabyte w Zjednoczonym Królestwie zaczną więc być traktowane jak kwalifikacje nabyte poza UE.

Sprawy dotyczące postępowań prowadzonych w RP na podstawie ustawy z dnia 22 grudnia 2015 r. o zasadach uznawania kwalifikacji zawodowych nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej (Dz.U. z 2018 r. poz. 2272, z późn.zm.), a dotyczące obywateli Zjednoczonego Królestwa oraz obywateli państw członkowskich UE, którzy nabyli kwalifikacje w Zjednoczonym Królestwie zostały uregulowane ustawą z dnia 15 marca 2019 r. o uregulowaniu niektórych spraw związanych z uznawaniem kwalifikacji zawodowych w związku z wystąpieniem Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej z Unii Europejskiej i Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej bez zawarcia umowy, o której mowa w art. 50 ust. 2 Traktatu o Unii Europejskiej (Dz. U. z 2019 r. poz. 621).

Ustawa ta wchodzi w życie z dniem wystąpienia Zjednoczonego Królestwa z Unii Europejskiej bez zawarcia umowy, o której mowa w art. 50 ust. 2 TUE oraz zakłada możliwość uznawania w Polsce kwalifikacji zawodowych nabytych w Zjednoczonym Królestwie przez obywateli polskich i obywateli innych państw unijnych w tzw. sytuacji bezumownego brexitu.

Wymieniona powyżej ustawa przewiduje:

  • zachowanie w mocy wydanych przed dniem wejścia w życie ustawy decyzji o uznaniu w RP kwalifikacji zawodowych do wykonywania zawodu regulowanego albo do podejmowania lub wykonywania działalności regulowanej, nabytych w UK;
  • zachowanie w mocy wydanych przed dniem wejścia w życie ustawy decyzji o uznaniu w RP kwalifikacji zawodowych nabytych w innym niż RP państwie członkowskim przez obywateli UK lub członków ich rodzin;
  • prowadzenie, na podstawie przepisów dotychczasowych, wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie ustawy, postępowań w sprawie uznania kwalifikacji zawodowych do wykonywania zawodu regulowanego, których stroną są obywatele państw członkowskich, w tym Polacy;
  • umorzenie, wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie ustawy, postępowań w sprawie uznania kwalifikacji zawodowych, których stroną jest obywatel UK albo członek jego rodziny;
  • prowadzenie, na podstawie przepisów dotychczasowych, wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie ustawy, postępowań w sprawie uznania kwalifikacji zawodowych usługodawcy, których stroną są obywatele państw członkowskich, w tym Polacy;
  • umorzenie, wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie ustawy, postępowań w sprawie uznania kwalifikacji zawodowych usługodawcy, których stroną jest obywatel UK albo członek jego rodziny;
  • wygaszenie wydanych przed dniem wejścia w życie ustawy decyzji o uznaniu kwalifikacji zawodowych usługodawcy, których stroną jest obywatel UK albo członek jego rodziny;
  • wygaszenie wydanych przed dniem wejścia w życie ustawy europejskich legitymacji zawodowych wydanym obywatelom UK oraz członkom ich rodzin;
  • umorzenie wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie ustawy postępowań dotyczących europejskiej legitymacji zawodowej, których stroną jest obywatel UK albo członek jego rodziny;
  • umożliwienie obywatelom państw członkowskich, w tym Polakom, do dnia 31 grudnia 2021 r. ubieganie się o uznanie kwalifikacji zawodowych do wykonywania zawodu regulowanego albo do podejmowania lub wykonywania działalności regulowanej, nabytych w UK, przy czym postępowanie prowadzić się będzie nie dłużej niż przez okres 42 miesięcy od dnia jego wszczęcia; zasada ta nie będzie dotyczyła kwalifikacji do wykonywania tzw. zawodów sektorowych, tj. lekarza, lekarza dentysty, lekarza weterynarii, farmaceuty, pielęgniarki, położnej i architekta.

Obywatele, którzy do celów wykonywania pracy w Polsce w zawodzie sektorowym: lekarza, lekarza dentysty, lekarza weterynarii, farmaceuty, pielęgniarki, położnej i architekta będą potrzebowali uznania kwalifikacji zawodowych powinni wystąpić o ich uznanie przed dniem wystąpienia Wielkiej Brytanii z UE.

Informacja dotyczącą uznawania w Polsce wykształcenia uzyskanego w systemach oświaty Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej po jego wystąpieniu z Unii Europejskiej.

Ogólne informacje o systemie uznawania kwalifikacji zawodowych zgodnie z Dyrektywą 2005/36/WE.

Dodatkowe materiały:

Informacja Ministerstwa Edukacji Narodowej ws. uznawania w Polsce wykształcenia uzyskanego w systemach oświaty UK po jego wystąpieniu z UE.