Wystąpienie Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej na podstawie Umowy Wyjścia wiąże się z rozpoczęciem obowiązywania od 1 lutego 2020 roku tak zwanego okresu przejściowego.
W czasie trwania okresu przejściowego regulacje/ zasady funkcjonowania w zakresie ubezpieczenia/ Karty EKUZ nie ulegną zmianie do końca grudnia 2020 roku.
Informacja nt. konsekwencji bezumownego brexitu z punktu widzenia dostępu do świadczeń opieki zdrowotnej
W przypadku bezumownego wystąpienia Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej, począwszy od daty tego wystąpienia, wygasną wszelkie uprawnienia do świadczeń zdrowotnych wynikające z unijnego mechanizmu koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, posiadane przed tą datą przez osoby ubezpieczone w Polsce – na terytorium Wlk. Brytanii i osoby ubezpieczone w Wlk. Brytanii – na terytorium Polski.
W szczególności z dniem wystąpienia Wlk. Brytanii:
- utracą ważność wydane przez Narodowy Fundusz Zdrowia (NFZ) dokumenty uprawniające do korzystania ze świadczeń zdrowotnych na terytorium Wlk. Brytanii przez osoby tam zamieszkujące – tj. formularze S1 (lub E106, E109, E121) oraz dokumenty uprawniające do świadczeń zdrowotnych w związku z wypadkiem przy pracy – tj. formularze DA1 (lub E123);
- utracą ważność wydane przez NFZ dokumenty uprawniające do skorzystania z planowych świadczeń zdrowotnych w Wlk. Brytanii – tj. formularze S2;
- osoby posiadające Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego wydaną przez NFZ utracą prawo do posługiwania się tym dokumentem w celu skorzystania z niezbędnych świadczeń zdrowotnych na terytorium Wlk. Brytanii;
i jednocześnie:
- utracą ważność „poświadczenia prawa do świadczeń opieki zdrowotnej” wydane przez NFZ osobom ubezpieczonym w Wlk. Brytanii i zamieszkującym w Polsce, na podstawie brytyjskich formularzy S1 (lub E106, E109, E121) oraz brytyjskie dokumenty uprawniające do świadczeń zdrowotnych w związku z wypadkiem przy pracy – tj. formularze DA1 (lub E123);
- utracą ważność wydane przez instytucje brytyjskie dokumenty uprawniające do skorzystania z planowych świadczeń zdrowotnych w Polsce – tj. formularze S2;
- osoby posiadające Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego wydaną przez instytucje brytyjskie utracą prawo do posługiwania się tym dokumentem w celu skorzystania z niezbędnych świadczeń zdrowotnych na terytorium Polski.
Osoby mające miejsce zamieszkania w Polsce, które przed dniem wystąpienia Wlk. Brytanii z Unii Europejskiej korzystały ze świadczeń opieki zdrowotnej na koszt instytucji brytyjskich (na podstawie odpowiednich formularzy wydanych przez te instytucje) i które nie będą podlegały obowiązkowemu ubezpieczeniu zdrowotnemu w Polsce z jednego z tytułów wymienionych w art. 66 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2018 r. poz. 1510, z późn. zm.) ani nie będą podlegały obowiązkowi zgłoszenia do ubezpieczenia jako członkowie rodziny, na podstawie art. 67 ust. 3 lub 3a tej ustawy, będą mogły ubezpieczyć się dobrowolnie na podstawie art. 68 ww. ustawy, składając odpowiedni wniosek we właściwym oddziale wojewódzkim NFZ. (Osoby zamierzające skorzystać z ubezpieczenia dobrowolnego po powrocie z Wlk. Brytanii powinny uzyskać od właściwej instytucji brytyjskiej zaświadczenie potwierdzające wcześniejsze podleganie ubezpieczeniu zdrowotnemu w tym państwie, w celu zwolnienia z opłaty za przerwę w ubezpieczeniu.)
Jednocześnie, zgodnie z art. 3 ww. ustawy, prawo do świadczeń opieki zdrowotnej przysługuje również niektórym kategoriom osób nieubezpieczonych, w szczególności:
- kobietom posiadającym obywatelstwo Polskie i miejsce zamieszkania na terytorium Polski, w okresie ciąży, porodu i połogu;
- dzieciom posiadającym polskie obywatelstwo, do ukończenia 18 roku życia;
- osobom spełniającym kryterium dochodowe określone w przepisach o pomocy społecznej – na podstawie decyzji wójta, burmistrza lub prezydenta miasta, wydanej na podstawie art. 54 ww. ustawy.
Ubezpieczenie społeczne
Umowa o wystąpieniu, wynegocjowana przez UE z Wielką Brytanią, zabezpiecza kompleksowo prawa w zakresie zabezpieczenia społecznego osób, które zrealizowały prawo do swobodnego przepływu osób między Polską a Wielką Brytanią do dnia wystąpienia tego państwa z UE. Istnieje jednak duże ryzyko, że parlament brytyjski nie przyjmie ww. umowy – tym samym coraz bardziej prawdopodobny staje się scenariusz bezumownego opuszczenia UE przez Wielką Brytanię.
W tym scenariuszu, przestaną mieć zastosowanie dotychczas obowiązujące zasady w zakresie ustalania ustawodawstwa mającego zastosowanie (ustawodawstwa właściwego), określone w unijnych przepisach, tj. w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego oraz rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 987/2009 z dnia 16 września 2009 r. dotyczącym wykonywania rozporządzenia (WE) nr 883/2004 w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego.
Oznacza to, że w przypadku bezumownego wystąpienia Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej, zarówno w Polsce, jak i w Wielkiej Brytanii będą obowiązywać wyłącznie przepisy krajowe w zakresie podlegania ubezpieczeniom społecznym.
Dodatkowe informacje: