Pracownik

Noty KE na wypadek bezumownego brexitu w obszarze PRACOWNIK:

Dyrekcje Generalne Komisji Europejskiej chcąc w jak najlepszym stopniu przygotować przedsiębiorców na skutki wystąpienia Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej opracowały noty dedykowane wybranym sektorom gospodarki oraz szczególnym zagadnieniom. Poniżej przedstawiamy notę w obszarze PRACOWNIK:

• Kwalifikacje zawodowe

Wszystkie noty Dyrekcji Generalnych Komisji Europejskiej opublikowane w zakresie brexitu znajdują się na stronie Komisji Europejskiej.

Opracowanie wybranych not przez ekspertów MPiT:

• Konsekwencje brexit – zawody regulowane i uznawanie kwalifikacji zawodowych
• Brexit – Informacja o uznawaniu kwalifikacji zawodowych w przypadku umownego, jak i bezumownego wystąpienia Wielkiej Brytanii z UE

Dodatkowe materiały:

• Prezentacja MRPiPS – delegowanie pracowników w ramach świadczenia usług a brexit

W przygotowanej przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej prezentacji znaleźć można najistotniejsze informacje odnoszące się do zagadnienia delegowania pracowników oraz pracy tymczasowej.

• Prawa obywateli UE i obywateli Zjednoczonego Królestwa określone w umowie o wystąpieniu opublikowanej w dniu 14 listopada 2018 r. – pytania i odpowiedzi

Komisja Europejska w przygotowanym dokumencie zawierającym zestawienie najważniejszych pytań i odpowiedzi w zakresie praw obywateli zawartych w umowie wyjścia UK z UE odniosła się również do sytuacji pracowników na jednolitym rynku. Poniżej przedstawiamy kwestie szczególnie ważne dla europejskich pracowników: Jestem obywatelką brytyjską i mieszkam w Londynie, ale dojeżdżam do pracy do Paryża. Czy będę mogła kontynuować pracę we Francji po zakończeniu okresu przejściowego? Tak. Umowa o wystąpieniu chroni także tak zwanych pracowników przygranicznych. Pracownik przygraniczny jest osobą, która pracuje lub prowadzi działalność gospodarczą w jednym państwie, a mieszka w innym państwie. Będzie Pani mogła kontynuować pracę w Paryżu, mieszkając w Londynie. Będzie miała Pani możliwość złożenia wniosku do władz francuskich o wydanie nowego dokumentu, który poświadczy, że jest Pani pracownikiem przygranicznym chronionym przez umowę o wystąpieniu. Dokument ułatwi Pani podróżowanie do Francji, kontynuowanie tam pracy, a także wracanie do Zjednoczonego Królestwa. Jestem Cypryjką i mieszkam w Londynie z moją mamą, która pracuje jako inżynier. Chodzę jeszcze do szkoły, ale w przyszłości chciałabym otworzyć własną kwiaciarnię. Czy po zakończeniu nauki w szkole będę mogła pozostać w Zjednoczonym Królestwie i zacząć pracę? Tak. Będziesz mieć nie tylko możliwość pozostania w Zjednoczonym Królestwie, ale zachowasz też swobodę wyboru, jaką przyznają obecnie obywatelom UE przepisy unijne dotyczące swobodnego przemieszczania się osób. Będziesz mogła pracować, uczyć się, prowadzić działalność gospodarczą albo pozostać w domu i opiekować się swoją rodziną. Twoje prawa nie ulegną zmianie po rozpoczęciu pracy.

• Komunikat KE „Przeciwdziałanie skutkom wystąpienia Zjednoczonego Królestwa z Unii bez umowy: skoordynowane podejście Unii”

W dniu 10 kwietnia 2019 roku Komisja Europejska podsumowała intensywne przygotowania Unii Europejskiej do no deal brexit i wydała praktyczne poradniki dla państw członkowskich dotyczące 5 obszarów – prawo pobytu i prawo do zabezpieczenia społecznego przysługujące obywatelom; ochrona danych; produkty lecznicze i wyroby medyczne; współpraca policyjna i sądowa w sprawach karnych oraz rybołówstwo. Komunikat KE „Przeciwdziałanie skutkom wystąpienia Zjednoczonego Królestwa z Unii bez umowy: skoordynowane podejście Unii” wraz z załącznikiem w zakresie zabezpieczenia społecznego. Uznawanie w Polsce wykształcenia uzyskanego w systemach oświaty Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej Po wystąpieniu Zjednoczonego Królestwa z UE nie ulegają zmianie tryb i zasady uznawania w Polsce świadectw szkolnych, dyplomów oraz innych dokumentów o wykształceniu, wydanych przez szkoły i instytucje egzaminacyjne działające w systemach oświaty Anglii, Walii, Szkocji i Irlandii Północnej, należących do Zjednoczonego Królestwa. Obowiązują zasady dotychczasowe, przedstawione w następujących aktach prawnych:

• ustawa o systemie oświaty (art. 93-93h, Dziennik Ustaw z 2018 r., poz. 1457 ) oraz
• rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 25 marca 2015 r. w sprawie postępowania w celu uznania świadectwa lub innego dokumentu albo potwierdzenia wykształcenia lub uprawnień do kontynuacji nauki uzyskanych w zagranicznym systemie oświaty (Dziennik Ustaw z dnia 27 marca 2015 r., pozycja 447 z późniejszymi zmianami).

Świadectwa dokumentujące wykształcenie uzyskane w systemach oświaty Zjednoczonego Królestwa mogą być w Polsce uznane:

1. z mocy prawa, czyli bez konieczności poświadczania przez inne instytucje lub organy na terenie Polski oraz
2. decyzją Kuratora Oświaty, czyli w wyniku postępowania administracyjnego, prowadzonego przez Kuratora Oświaty.

Uznanie z mocy prawa (dotyczy dokumentów uprawniających do podjęcia studiów wyższych w Zjednoczonym Królestwie) Świadectwa, dyplomy i/lub inne dokumenty, które:

• zostały wydane przez szkołę lub instytucję edukacyjną działającą na  terytorium Zjednoczonego Królestwa albo w systemie oświaty Anglii, Walii, Szkocji lub Irlandii Północnej oraz uznaną przez władze edukacyjne Zjednoczonego Królestwa oraz
• uprawniają do ubiegania się o przyjęcie na studia wyższe w Zjednoczonym Królestwie

są w Polsce uznane z mocy prawa za dokumenty potwierdzające wykształcenie średnie oraz uprawniające do ubiegania się o przyjęcie na studia w polskich uczelniach, w takim samym zakresie, jak w Zjednoczonym Królestwie. Oznacza to, że posiadacze tego typu dokumentów nie muszą ubiegać się w polskich urzędach lub instytucjach o potwierdzenie poziomu wykształcenia i/lub uprawnień do studiowania w Polsce, lecz mogą składać odpowiednio przygotowane dokumenty zagraniczne bezpośrednio w wybranej polskiej uczelni, szkole policealnej lub u pracodawcy. Przygotowanie dokumentów polega na:

• uwierzytelnieniu – poprzez uzyskanie pieczęci apostille od odpowiednich władz Zjednoczonego Królestwa;
• udokumentowaniu posiadanych uprawnień do podjęcia studiów wyższych w Zjednoczonym Królestwie oraz ich zakresie, jeśli jest ograniczony.  Informację na ten temat (pismo, oświadczenie i tym podobne) powinny wydać odpowiednie lokalne władze edukacyjne lub szkoła w Zjednoczonym Królestwie.
• przetłumaczeniu uwierzytelnionych dokumentów przez tłumacza przysięgłego.

Dalsze szczegóły procedury przyjęcia w Polsce na studia, do szkoły policealnej lub do pracy należy konsultować z wybraną uczelnią, szkołą policealną lub pracodawcą. Uznanie przez kuratora oświaty (dotyczy dokumentów, które nie uprawniają w Zjednoczonym Królestwie do ubiegania się o przyjęcie na studia wyższe) Wydane przez szkoły lub instytucje edukacyjne należące do systemu oświaty Anglii, Walii, Szkocji lub Irlandii Północnej świadectwa i inne dokumenty o wykształceniu, które nie uprawniają do podjęcia studiów wyższych w Zjednoczonym Królestwie, mogą być w Polsce uznane wyłącznie przez Kuratora Oświaty, w drodze postępowania administracyjnego. W wyniku postępowania Kurator Oświaty podejmuje decyzję (w trybie Kodeksu Postępowania Administracyjnego) o uznaniu świadectwa i/lub innych dokumentów za dokumenty potwierdzające wykształcenie średnie, średnie branżowe, gimnazjalne, zasadnicze zawodowe, zasadnicze branżowe  lub podstawowe. W tym przypadku posiadacz świadectwa powinien złożyć w Kuratorium Oświaty wniosek o uznanie świadectwa, dołączając do niego odpowiednie dokumenty. W celu uzyskania szczegółowych informacji zalecany jest kontakt z Kuratorium Oświaty, właściwym dla miejsca zamieszkania lub siedziby szkoły lub uczelni. Adresy Kuratorów Oświaty. Informacje o przedstawionych powyżej zasadach uznawania świadectw zagranicznych wraz z tekstami aktów prawnych znajdują się na stronie Ministerstwa Edukacji Narodowej: w języku polskim oraz w języku angielskim. Uznanie świadectw w celu przyjęcia do szkoły innej niż policealna – inne procedury Wobec posiadaczy świadectw wydanych przez szkoły i instytucje edukacyjne w ramach systemów oświaty Zjednoczonego Królestwa, którzy zamierzają kontynuować naukę w Polsce w szkole podstawowej, liceum ogólnokształcącym, technikum, zasadniczej szkole zawodowej lub szkole branżowej I lub II stopnia obowiązują odrębne przepisy o przyjmowaniu do szkół osób powracających z zagranicy. Informacje dotyczące przyjmowania do szkół  cudzoziemców i obywateli polskich przybywających z zagranicy są dostępne na stronie Ministerstwa Edukacji Narodowej

Ustawy przygotowujące Polskę na bezumowny brexit:

Kwalifikacje zawodowe: System uznawania kwalifikacji zawodowych jest oparty na przepisach dyrektywy 2005/36/WE. Głównym aktem wdrażającym przedmiotową dyrektywę w Polsce jest ustawa z dnia 22 grudnia 2015 r. o zasadach uznawania kwalifikacji zawodowych nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej (Dziennik Ustaw z 2016 r. pozycja 65). Obowiązujący system uznawania kwalifikacji zawodowych przewiduje, iż obywatele Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego i Szwajcarii oraz uprawnione grupy obywateli państw „trzecich” (na przykład członkowie rodzin obywateli UE i długoterminowi rezydenci) mogą ubiegać się o uznanie kwalifikacji nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej oraz Europejskim Obszarze Gospodarczym i Szwajcarii do wykonywania zawodu w Polsce. Jednym z następstw brexit bez umowy będzie brak możliwości uznania w Polsce – podobnie jak i w całej Unii – kwalifikacji zawodowych nabytych w Zjednoczonym Królestwie według mechanizmów obowiązujących w Unii Europejskiej. Kwalifikacje zawodowe nabyte w Zjednoczonym Królestwie zaczną więc być traktowane jak kwalifikacje nabyte poza UE. Sprawy dotyczące postępowań prowadzonych w Polsce na podstawie ustawy z dnia 22 grudnia 2015 r. o zasadach uznawania kwalifikacji zawodowych nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej (Dziennik Ustaw z 2018 r. pozycja 2272), a dotyczące obywateli Zjednoczonego Królestwa oraz obywateli państw członkowskich UE, którzy nabyli kwalifikacje w Zjednoczonym Królestwie zostały uregulowane ustawą z dnia 15 marca 2019 r. o uregulowaniu niektórych spraw związanych z uznawaniem kwalifikacji zawodowych w związku z wystąpieniem Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej z Unii Europejskiej i Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej bez zawarcia umowy, o której mowa w art. 50 ust. 2 Traktatu o Unii Europejskiej (Dziennik Ustaw z 2019 r. pozycja 621). Ustawa ta wchodzi w życie z dniem wystąpienia Zjednoczonego Królestwa z Unii Europejskiej bez zawarcia umowy, o której mowa w art. 50 ust. 2 TUE oraz zakłada możliwość uznawania w Polsce kwalifikacji zawodowych nabytych w Zjednoczonym Królestwie przez obywateli polskich i obywateli innych państw unijnych w sytuacji wystąpienia Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej bez umowy. Wymieniona powyżej ustawa przewiduje:

• zachowanie w mocy wydanych przed dniem wejścia w życie ustawy decyzji o uznaniu w Polsce kwalifikacji zawodowych do wykonywania zawodu regulowanego albo do podejmowania lub wykonywania działalności regulowanej, nabytych w UK;
• zachowanie w mocy wydanych przed dniem wejścia w życie ustawy decyzji o uznaniu w Polsce kwalifikacji zawodowych nabytych w innym niż Polska państwie członkowskim przez obywateli UK lub członków ich rodzin;
• prowadzenie, na podstawie przepisów dotychczasowych, wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie ustawy, postępowań w sprawie uznania kwalifikacji zawodowych do wykonywania zawodu regulowanego, których stroną są obywatele państw członkowskich, w tym Polacy;
• umorzenie, wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie ustawy, postępowań w sprawie uznania kwalifikacji zawodowych, których stroną jest obywatel UK albo członek jego rodziny;
• prowadzenie, na podstawie przepisów dotychczasowych, wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie ustawy, postępowań w sprawie uznania kwalifikacji zawodowych usługodawcy, których stroną są obywatele państw członkowskich, w tym Polacy;
• umorzenie, wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie ustawy, postępowań w sprawie uznania kwalifikacji zawodowych usługodawcy, których stroną jest obywatel UK albo członek jego rodziny;
• wygaszenie wydanych przed dniem wejścia w życie ustawy decyzji o uznaniu kwalifikacji zawodowych usługodawcy, których stroną jest obywatel UK albo członek jego rodziny;
• wygaszenie wydanych przed dniem wejścia w życie ustawy europejskich legitymacji zawodowych wydanym obywatelom UK oraz członkom ich rodzin;
• umorzenie wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie ustawy postępowań dotyczących europejskiej legitymacji zawodowej, których stroną jest obywatel UK albo członek jego rodziny;
• umożliwienie obywatelom państw członkowskich, w tym Polakom, do dnia 31 grudnia 2021 r. ubieganie się o uznanie kwalifikacji zawodowych do wykonywania zawodu regulowanego albo do podejmowania lub wykonywania działalności regulowanej, nabytych w UK, przy czym postępowanie prowadzić się będzie nie dłużej niż przez okres 42 miesięcy od dnia jego wszczęcia; zasada ta nie będzie dotyczyła kwalifikacji do wykonywania tak zwanych zawodów sektorowych, to jest lekarza, lekarza dentysty, lekarza weterynarii, farmaceuty, pielęgniarki, położnej i architekta.

Obywatele, którzy do celów wykonywania pracy w Polsce w zawodzie sektorowym: lekarza, lekarza dentysty, lekarza weterynarii, farmaceuty, pielęgniarki, położnej i architekta będą potrzebowali uznania kwalifikacji zawodowych powinni wystąpić o ich uznanie przed dniem wystąpienia Wielkiej Brytanii z UE. Informacja dotyczącą uznawania w Polsce wykształcenia uzyskanego w systemach oświaty Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej po jego wystąpieniu z Unii Europejskiej. Ogólne informacje o systemie uznawania kwalifikacji zawodowych zgodnie z Dyrektywą 2005/36/WE. Delegowanie pracowników: Ustawa z dnia 15 marca 2019 r. o uregulowaniu niektórych spraw w związku z wystąpieniem Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej z Unii Europejskiej i Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej bez zawarcia umowy, o której mowa w art. 50 ust. 2 Traktatu o Unii Europejskiej (Dziennik Ustaw pozycja 622) – tak zwana. „ustawa brexitowa” – zawiera przepisy przejściowe regulujące zasady delegowania pracowników przez pracodawców ze Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej na terytorium Polski, które będą obowiązywać po dniu brexit. Zgodnie z tymi przepisami:

•   do delegowania pracowników przez pracodawców  ze Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej rozpoczętego przed dniem brexitu i trwającego po tym dniu stosowałoby się przepisy ustawy z dnia 10 czerwca 2016 r. o delegowaniu pracowników w ramach świadczenia usług, w zakresie, w którym były one stosowane przed tym dniem, nie dłużej jednak niż przez okres 3 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy (od dnia brexitu). Do takiego delegowania w tym czasie nie stosowałoby się zatem art. 26 ustawy o delegowaniu pracowników w ramach świadczenia usług, który reguluje kwestie delegowania pracowników na terytorium Polski z państwa trzeciego. Przepis ten będzie miał jednak zastosowanie  do pracodawcy  ze Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej  delegującego pracowników na terytorium RP, w przypadku  pracownika  delegowanego po dniu brexitu, od początku delegowania takiego pracownika;
• natomiast po upływie 3 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy (od dnia brexitu), do delegowania pracowników przez pracodawców  ze Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej  będą miały zastosowanie przepisy art. 26 ustawy o delegowaniu pracowników w ramach świadczenia usług, jednak z uwzględnieniem szczególnych regulacji zawartych  w „ustawie brexitowej”. Zgodnie z art. 26 ustawy o delegowaniu pracowników w ramach świadczenia usług, przepisy tej ustawy stosuje się odpowiednio w przypadku wykonywania pracy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez pracownika skierowanego do tej pracy przez pracodawcę mającego siedzibę w państwie niebędącym państwem członkowskim, z zastrzeżeniem przepisów między innymi o  wynagrodzeniu cudzoziemców delegowanych na terytorium RP (art. 88c ust. 6 pkt 2 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy oraz art. 139a ust. 3 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach);
• zezwolenia na pracę w Polsce nie będą, przez okres 3 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy (od dnia brexitu),  wymagane w przypadku  pracowników delegowanych przed brexitem w ramach świadczenia usług przez pracodawców  ze Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej, niezależnie od obywatelstwa pracownika delegowanego;
• po upływie 3 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy (od dnia brexitu) dla pracowników delegowanych ze Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej  co do zasady będą wymagane zezwolenia na pracę, chyba, że pracownikiem delegowanym będzie obywatel brytyjski lub członek jego rodziny, który na podstawie przepisów szczególnych „ustawy brexitowej”, będzie miał możliwość wykonywania pracy bez zezwolenia na pracę.

Informacje dla przedsiębiorców delegujących pracowników na terytorium RP, w tym w zakresie obowiązkowych warunków zatrudnienia pracowników, jak również dane kontaktowe, są zamieszczone w internetowym Serwisie informacyjno-usługowym dla przedsiębiorcy.