Przedsiębiorco pamiętaj, że wraz z zakończeniem okresu przejściowego Wielka Brytania nie stanowi już części obszaru celnego Unii Europejskiej w związku z czym zmienił się status „materiałów lub procesów przetwarzania” pochodzących z Wielkiej Brytanii.
Skorzystanie z preferencyjnej stawki celnej w imporcie wymaga zwykle udokumentowania pochodzenia towarów zgodnie z przepisami, które znajdują się w unijnych umowach o wolnym handlu (również w umowie UE ze Zjednoczonym Królestwem) oraz innych unijnych uzgodnieniach preferencyjnych.
Dowód pochodzenia
Dowód pochodzenia to wystawione lub sporządzone dowody pochodzenia, wystawione świadectwa pochodzenia, sporządzone deklaracje na fakturze lub deklaracje pochodzenia i oświadczenia o pochodzeniu.
Rodzaj wymaganego dowodu pochodzenia zależy od postanowień danej umowy handlowej lub innego reżimu preferencyjnego. Dokumentami potwierdzającymi pochodzenie mogą być świadectwa określonego typu (np. świadectwo przewozowe EUR.1), deklaracje pochodzenia czy oświadczenia o pochodzeniu. Świadectwa są wystawiane przez upoważnione do tego organy.
W Polsce świadectwa potwierdzające preferencyjne pochodzenia towarów są wystawiane przez urzędy celno-skarbowe.
W przypadku oświadczeń i deklaracji pochodzenia mamy do czynienia z dokumentami sporządzanymi samodzielnie przez eksporterów, najczęściej na fakturze, ewentualnie na innych dokumentach handlowych dotyczących danych produktów. Sama treść deklaracji i oświadczeń oraz sposób ich sporządzania są określone w postanowieniach umów czy innych przepisów regulujących handel na warunkach preferencyjnych. Korzystanie z tej formy sporządzania dowodów pochodzenia może wymagać podjęcia określonych działań, czyli uzyskania statusu „upoważnionego eksportera” lub zarejestrowania się w systemie REX, czyli uzyskania statusu „zarejestrowanego eksportera”.
Więcej informacji o statusie upoważnionego eksportera znajduje się tutaj.
Więcej informacji o systemie REX można znaleźć tutaj.
Dowody pochodzenia po zakończeniu okresu przejściowego:
Od 1 stycznia 2021 r. wkłady ze Zjednoczonego Królestwa do produktów wytwarzanych w UE (materiały lub procesy przetwarzania) będą uznawane za „niepochodzące” do celów określenia preferencyjnego pochodzenia tych produktów, gdy będą one wywożone do krajów z którymi UE zawarła porozumienia o preferencyjnym handlu. Dlatego eksporterom i producentom w UE sporządzającym dowód pochodzenia do celów wywozu do kraju partnerskiego lub składającym wniosek o taki dowód zaleca się aby uwzględniali fakt, że wkład ze Zjednoczonego Królestwa jest wkładem „niepochodzącym” na użytek wywozu dokonywanego po zakończeniu okresu przejściowego. W tym celu należy także zapoznać się z zasadami sporządzania dokumentu określanego jako deklaracja dostawcy. Więcej na ten temat można znaleźć na stronie Ministerstwa Finansów.
Informacje dotyczące nowych warunków w handlu pomiędzy Unią Europejską i Zjednoczonym Królestwem.
Więcej szczegółowych informacji na temat konsekwencji brexitu dla handlu preferencyjnego można znaleźć tutaj oraz w nocie Komisji Europejskiej.
W umowie przewidziano, że wniosek o preferencyjne traktowanie taryfowe przywożonych produktów może opierać się na:
- sporządzonym przez eksportera pojedynczym oświadczeniu o pochodzeniu (kod dokumentu U116) lub oświadczeniu o pochodzeniu dla wielokrotnych przesyłek identycznych produktów (kod dokumentu U118) wskazującym, że produkt jest pochodzący, lub
- na wiedzy importera (kod dokumentu U117), że produkt jest pochodzący.
Preferencyjne traktowanie może być więc przyznane tylko produktom „pochodzącym” w rozumieniu umowy UE z Wielką Brytanią.
Treść oświadczenia o pochodzeniu jest ściśle określona, a jego wzór zamieszczony jest w załączniku Orig-4 do umowy. Jakkolwiek dopuszczalne jest korzystanie z różnych wersji językowych oświadczenia, to dla uniknięcia wątpliwości co do zgodności sporządzonego oświadczenia ze wzorem, zalecane jest wykorzystywanie przez polskich eksporterów wersji w języku angielskim.
Elementem oświadczenia jest wskazanie numeru eksportera (ang. Exporter Reference Number). W przypadku eksporterów unijnych będzie to numer zarejestrowanego eksportera, czyli numer REX. Podanie w oświadczeniu numeru REX będzie obowiązkowe w przypadku przesyłek zawierających produkty pochodzące w rozumieniu umowy UE-UK, których wartość przekracza próg 6 tys. euro. Jeżeli wartość wywożonych produktów nie przekracza tego progu, oświadczenie może być sporządzone przez każdego eksportera, w tym eksportera niezarejestrowanego w bazie REX (w takim przypadku miejsce na podanie numeru REX nie będzie wypełnione).
Unijni eksporterzy, którzy zamierzają wywozić produkty do Zjednoczonego Królestwa na warunkach preferencyjnych, powinni się więc zarejestrować w bazie eksporterów REX. W Polsce rejestracja prowadzona jest przez Izbę Administracji Skarbowej w Poznaniu – Wydział Centralna Rejestracja. Wytyczne dla przedsiębiorców dotyczące rejestracji w REX, dostępne są na stronie podatki.gov.pl: System zarejestrowanych eksporterów (REX).
Wnioskowanie o preferencyjne traktowanie taryfowe na podstawie tzw. wiedzy importera jest możliwe, jeżeli importer dysponuje niezbędną szczegółową wiedzą o pochodzeniu produktu i spełnianiu przez niego wymogów umowy UE-UK. Wiedza ta musi być oparta na informacjach w formie dokumentów i innych dowodów udostępnionych importerowi przez eksportera lub wytwórcę produktu, które są w posiadaniu importera już w momencie składania zgłoszenia celnego. W oparciu o nie importer musi być w stanie udowodnić, że odpowiednia reguła pochodzenia została spełniona i produkt może być uważany za pochodzący w rozumieniu tej umowy. Jeżeli importer nie będzie w stanie tego wykazać, organ celny odmówi przyznania preferencyjnego traktowania taryfowego.
Eksporterzy brytyjscy będą sporządzać swoje oświadczenia według tego samego wzoru co eksporterzy unijni, ale zgodnie z informacją zamieszczoną na stronie brytyjskiej administracji celnej (dostępną na stronie podatki.gov.pl: Brexit a cło) jako numer referencyjny będzie wykorzystywany numer EORI eksportera.
Link do umowy UE-UK, CZĘŚĆ DRUGA: HANDEL, TRANSPORT, RYBOŁÓWSTWO I INNE USTALENIA, DZIAŁ I HANDEL, rozdział 2: Reguły pochodzenia – str. 41-57.
Tekst Umowy mógł zostać opublikowany dopiero w dniu 31 grudnia 2020 r. W rezultacie upłynął bardzo krótki okres między publikacją Umowy a dniem, w którym stała się ona tymczasowo stosowana. Z tego powodu eksporterom z UE trudno będzie na początku 2021 r. dysponować wszystkimi deklaracjami dostawcy dotyczącymi pochodzenia materiałów i produktów z UE zgodnie z regułami pochodzenia nowej umowy, na podstawie których będą sporządzać oświadczenia o pochodzeniu w celu wywozu do Zjednoczonego Królestwa.
W celu ułatwienia sporządzenia oświadczeń o pochodzeniu od rozpoczęcia tymczasowego stosowania Umowy, 31 grudnia 2020 r. Komisja Europejska opublikowała Rozporządzenie Wykonawcze 2020/2254. Zgodnie z nim eksporter może do dnia 31 grudnia 2021 r. sporządzać oświadczenia o pochodzeniu do celów wywozu do Zjednoczonego Królestwa na podstawie deklaracji dostawcy, które dostawca może przekazać w późniejszym terminie, pod warunkiem że deklaracje dostawcy znajdą się w posiadaniu eksportera do dnia 1 stycznia 2022 r.
Wytyczne (w j. angielskim) Komisji Europejskiej dotyczące stosowania reguł pochodzenia w Umowie.
Masz pytania – skorzystaj z pomocy konsultantów KIS
Konsultanci Krajowej Informacji Skarbowej (KIS) odpowiadają na pytania przedsiębiorców zainteresowanych tematyką brexit.
Numery telefonów:
- 22 330 03 30 (z telefonów komórkowych),
- 801 055 055 (z telefonów stacjonarnych),
- +48 22 330 03 30 (z zagranicy).
W celu uzyskania połączenia z konsultantem zajmującym się tematyką brexit należy jako temat rozmowy wybrać: Przepisy celne i brexit.