Pytania i odpowiedzi – arch.2020

Przedsiębiorstwo sprzedaje swoje produkty zarówno do odbiorców krajowych jak i na export w tym do UK. Sprzedaż najczęściej odbywa się z odroczonym terminem płatności (tzw. kredyt kupiecki). Zgodnie z powszechną na rynku praktyką, również Przedsiębiorstwo zabezpiecza swoje należności ubezpieczając je w jednym z wyspecjalizowanych towarzystw ubezpieczeniowych.
Aktualnie w związku z ryzykami wynikającymi z brexitu ubezpieczyciele co do zasady przestali ubezpieczać klientów z UK – tym samym sprzedaż kredytowana kierowana do odbiorców z tego kraju nie jest zabezpieczona na wypadek bankructwa kontrahenta lub innej formy niewypłacalności.
Jakie działania powinny zostać podjęte przez producenta z Polski, współpracującego z odbiorcami z Wielkiej Brytanii – tak aby prowadzony biznes był bezpieczny, wobec braku ochrony ubezpieczeniowej, wynikającej z polityki przyjętej lub zapowiedzianej przez ubezpieczycieli?
Jak zabezpieczać sprzedaż kredytowaną do kontrahentów z UK, tak aby w przypadku nie uzyskania zapłaty móc skutecznie odzyskać należne firmie od kontrahenta z UK pieniądze?

Zagadnienie zostało skonsultowane i opracowane na podstawie stanowiska PAIH, KUKE, MF i PIU.

Na podstawie informacji uzyskanych z Korporacji Ubezpieczeń Kredytów Eksportowych (KUKE):

Wielka Brytania jest dla KUKE jednym z kluczowych rynków eksportowych pod względem wartości ubezpieczanych obrotów. Mimo niepewności związanych z brexitem KUKE nadal ubezpiecza należności polskich firm od kontrahentów prowadzących działalność na Wyspach. Nie ogranicza znacząco ekspozycji, ale rozwój sytuacji na tym rynku bacznie obserwuje. Widać, że wielu eksporterów (podobnie jak ubezpieczycieli) z dużą ostrożnością podchodzi do tego rynku i ostrożniej realizuje dostawy. Od dłuższego czasu KUKE notuje niepokojące sygnały na temat kondycji finansowej i moralności płatniczej brytyjskich odbiorców. Według przewidywań KUKE, jaki i wielu analityków rynkowych, brexit – bez względu na jego ostateczną formułę – spowoduje dalszy wzrost upadłości przedsiębiorstw w Wielkiej Brytanii i występowanie jeszcze większej liczby incydentów płatniczych. Z tego względu nie można wykluczyć wprowadzenia przez ubezpieczycieli bardziej konserwatywnej polityki oceny ryzyka związanego z kontrahentami z Wielkiej Brytanii.

KUKE zastrzega, że jakkolwiek niepewność wynikająca z brexitu jest czynnikiem ryzyka, który ma znaczenie w ubezpieczaniu transakcji biznesowych z klientami z Wielkiej Brytanii, to nie jest to czynnik, który bezwarunkowo decydowałby o nieudzieleniu ubezpieczenia transakcji biznesowej w chwili obecnej. Czynnikiem który ma największe znaczenie przy wydawaniu decyzji o ubezpieczeniu transakcji biznesowej jest kondycja finansowa przedsiębiorstwa zagranicznego, z którym polski przedsiębiorca zawiera transakcje (jego wiarygodność).

KUKE oferuje bezpłatne sprawdzenie kontrahenta zagranicznego przed zawarciem umowy. Więcej informacji znajduje się tutaj.

Na podstawie informacji uzyskanych z Polskiej Agencji Inwestycji i Handlu (PAIH):

Formy zabezpieczenia przed ryzykiem handlowym transakcji:

– otwarcie akredytywy, która chroni m.in przed odmową przyjęcia towaru oraz odmową zapłaty przez importera, jest bezpieczną i skuteczną formą płatności za zgodne dokumenty, bez względu na stopień wypłacalności kupującego. Należy pamiętać, że zwolnienie akredytywy (efektywnie zapłata za dostarczony towar) może nastąpić w czasie odroczonym (np. 2 tygodnie po przedstawieniu dokumentów), co stanowi pewną forme odroczenia płatności zaoferowaną zagranicznemu odbiorcy.

– faktoring eksportowy, polegający na zakupie, najczęściej bezregresowym (czyli z przejęciem ryzyka), przez faktora wierzytelności eksportera, należnych mu od importera, z tytułu dostaw towarów lub usług. Banki oferują faktoring pełny (czyli z przejęciem ryzyka np. niewypłacalności kontrahenta) oraz niepełny (z regresem, czyli bez przejęcia ryzyka) lub mieszany. Najczęściej na podstawie wystawionych faktur bank wypłaca eksporterowi do 90% ich wartości. Koszt faktoringu zależy najczęściej od czterech czynników: wysokości wypłaconej zaliczki, wysokości prowizji operacyjnej, długości okresu finansowania wierzytelności oraz sposobu naliczania odsetek. Dlatego rozwiązanie to jest dedykowane najczęściej średnim i dużym firmom.

Kontakt z Zagranicznym Biurem Handlowym w Londynie tutaj.

Na podstawie informacji uzyskanych z Ministerstwa Finansów (MF):

Ubezpieczanie kredytu kupieckiego do Wielkiej Brytanii w ramach gwarantowanych przez Skarb Państwa ubezpieczeń eksportowych jest niemożliwe z uwagi na unijne regulacje dotyczące pomocy publicznej  (Komunikat Komisji do państw członkowskich w sprawie zastosowania art. 107 i 108 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do krótkoterminowego ubezpieczenia kredytów eksportowych).

Na podstawie informacji uzyskanych z Polskiej Izby Ubezpieczeń (PIU):

PIU skonsultowała problem z zakładami ubezpieczeń.

Z otrzymanych  przez PIU informacji wynika, że zakłady ubezpieczeń nie dokonują całkowitej redukcji ekspozycji w odniesieniu do odbiorców, kontrahentów polskich przedsiębiorstw, mających siedzibę w Wielkiej Brytanii. PIU zwróciła  uwagę, że przygotowując ofertę ubezpieczeniową zakłady każdorazowo badają strukturę geograficzną i podmiotową odbiorców przedsiębiorcy ubiegającego się o zawarcie umowy ubezpieczenia należności oraz sprawdzają ich sytuację finansową i pochodzenie kapitału. Ponadto przedmiotem oceny ubezpieczycieli jest dotychczasowa szkodowość potencjalnego klienta oraz jego polityka zarządzania ryzykiem w zakresie udzielania kredytu kupieckiego, w szczególności stosowane zapisy umowne, długości okresów na jaki udzielane są kredyty kupieckie oraz sposób monitorowania i egzekwowania zaległych płatności. Jest to zasada ogólna, nie odnosząca się tylko do przedsiębiorców eksportujących swoje towary i usługi na rynek brytyjski.

PIU podkreśliła, że zalecanymi przez rynek ubezpieczeniowy działaniami, pozwalającymi na mitygację zagrożenia nieuregulowania należności przez kontrahentów mających siedzibę  w Wielkiej Brytanii jest sprawdzanie tych podmiotów (w szczególności struktury właścicielskiej, długości działania danego przedsiębiorstwa oraz jego sytuacji finansowej) w wyspecjalizowanych krajowych i brytyjskich wywiadowniach gospodarczych, weryfikacja docelowych miejsc dostaw towarów, wybór właściwej jurysdykcji, uwzględnienie w polityce cenowej i zapisach umownych ryzyka wyższych kosztów, które może powodować brexit, jak na przykład koszty logistyki i cła, stosowanie klauzuli zastrzegającej prawa własności rzeczy sprzedanej (Retention of Title; RoT) oraz instrumentów finansowych zabezpieczających płatność takich jak na przykład akredytywa.

W związku z wyjściem Wielkiej Brytanii z UE planowanym na dzień 31 października 2019 r. zwracam się z prośbą o odpowiedź na poniższe pytania:
1. Jaki jest przewidywany mechanizm zmiany prawa w zakresie bezpieczeństwa i jakości produktów, zwłaszcza w obrębie obowiązków spoczywających na przedsiębiorstwach, będących dystrybutorami/producentami produktów? W szczególności interesuje mnie, czy produkty certyfikowane w Wielkiej Brytanii będą mogły być bez przeszkód wprowadzane do obrotu na terenie UE?
2. Czy w przypadku takich produktów konieczna będzie zmiana kodu EAN?
3. Czy certyfikaty wydane przez brytyjskie urzędy w związku z brexitem automatycznie stracą ważność na terenie UE?
4. Nawiązując do powyższego – czy producenci mogą liczyć na okres przejściowy, który umożliwi zbycie zapasów magazynowych? Chodzi w szczególności o produkty, na których zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami (art. 3 pkt. 2 Ustawy o ogólnym bezpieczeństwie produktów) jako producent wskazany jest przedsiębiorca mający siedzibę na terenie Wielkiej Brytanii.

W przypadku wyjścia Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej bez umowy, wszystkie certyfikaty dotyczące wyrobów, wydane w Wielkiej Brytanii już od pierwszego dnia brexitu stracą swą ważność na terenie Unii Europejskiej. Koniecznym więc będzie uzyskanie „nowych” certyfikatów, które wyda (po przeprowadzeniu odpłatnej procedury oceny wyrobu) wybrana przez przedsiębiorcę jednostka notyfikowana mająca swoją siedzibę na terenie jednego z państw członkowskich Unii Europejskiej (UE-27). Starania o taki certyfikat można i należy rozpocząć nie czekając na brexit. Od dnia brexitu wyroby z certyfikatami wydanymi przez jednostki notyfikacyjne zarejestrowane w Wielkie Brytanii nie będą mogły być sprowadzane do Unii. Natomiast wyroby które zostały sprowadzone z Wielkiej Brytanii do UE-27 przed brexitem i znajdują się w magazynie usytuowanym na terenie Unii – będą mogły być dystrybuowane (sprzedawane) na terenie Unii – aż do wyczerpania ich zapasów.

Dotychczas Wielka Brytania nie przygotowała „swoich” zasad dotyczących bezpieczeństwa wyrobów oraz zasad przeprowadzania oceny tego bezpieczeństwa i znakowania wyrobów. Producent mający swą siedzibę na terenie Wielkiej Brytanii będzie zobowiązany do ustanowienia tak zwanego upoważnionego przedstawiciela, który powinien mieć siedzibę na terenie UE-27, który, w oparciu o pisemne upoważnienie producenta – będzie reprezentował „brytyjskiego” producenta i ponosił odpowiedzialność za działania tego producenta na terenie Unii (w tym między innymi odpowiedzialność karną w przypadku niespełniania przez importowany brytyjski towar unijnych wymagań bezpieczeństwa).

Kod EAN (European Article Number – Europejski Kod Towarowy) jest kodem, występującym także pod także nazwą GTIN (Global Trade Item Number) i został w roku 2005 zunifikowany m.in. ze stosowanym w USA i Kanadzie podobnym kodem. Tak więc kod EAN jest stosowany w praktyce na całym świecie. Należy sądzić, że Brytyjczycy nie odstąpią od oznakowywania towarów kodem EAN – zarówno w wersji 13-cyfrowej jak i w wersji 8-cyfrowej.

Jednocześnie pragnę poinformować, że więcej informacji na temat przewidywanych zasad związanych z wymianą handlową po brexicie można znaleźć w opracowanych przez:

1. Komisję Europejską notach tzw. guidance (część not jest także w języku polskim) – strona: http://ec.europa.eu/growth/index_en – hasło: BREXIT
2. Rząd Zjednoczonego Królestwa dokumentach – strona: https://www.gov.uk/search/guidance-and-regulation

Co się zmieni dla osób prowadzących działalność gospodarczą w Polsce, które wystawiają faktury usługowe na rzecz podmiotów zarejestrowanych w UK (spółka limited)?
Działalność gospodarcza jest w Polsce podmiotowo zwolniona z VAT. Obecnie faktura za usługi była z dopiskiem REVERSE CHARGE i oczywiście bez VAT. Dodatkowo co miesiąc składane były deklaracje VAT UE.

W przekazanym zapytaniu w szczególności przedsiębiorca wskazał, że w związku z prowadzoną w Polsce działalnością gospodarczą korzysta on z tak zwanego zwolnienia podmiotowego w VAT (nazywane również zwolnieniem dla drobnych przedsiębiorców). Jednocześnie wystawiane obecnie faktury dokumentujące świadczone usługi zawierają dopisek reverse charge i nie zawierają podatku VAT. Dodatkowo co miesiąc składane są deklaracje VAT UE.

Zasadniczą kwestią dla prawidłowego rozliczenia podatku VAT z tytułu usług świadczonych na rzecz kontrahenta z Wielkiej Brytanii jest określenie miejsca ich świadczenia. Od prawidłowości określenia miejsca świadczenia zależy, czy dane świadczenie będzie podlegało opodatkowaniu VAT w Polsce, czy też w Wielkiej Brytanii.

Zasada ogólna odnosząca się do miejsca świadczenia usług na rzecz podatników określona została w art. 28b ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dziennik Ustaw z 2018 r., pozycja 2174, z późniejszymi zmianami, zwanej dalej „ustawą o VAT”). Przepis ten stanowi, iż miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce (państwo), w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej, z zastrzeżeniem ust. 2-4 oraz art. 28e, art. 28f ust. 1 i 1a, art. 28g ust. 1, art. 28i, art. 28j ust. 1 i 2 oraz art. 28n, które to przepisy przewidują szczególne zasady określania miejsce świadczenia (opodatkowania) w odniesieniu do określonych w tych regulacjach rodzajów usług.

Zaznaczyć należy, że zasada ta odnosi się zarówno do świadczenia usług na rzecz podmiotów zlokalizowanych w państwach UE, jak i w krajach trzecich (niebędących członkami UE).

Reasumując, miejsce opodatkowania usług, do których odnosi się art. 28b ust. 1 ustawy o VAT, na rzecz kontrahenta (przedsiębiorcy /podatnika) zlokalizowanego w Wielkiej Brytanii, bez względu na to czy Wielka Brytania stanie się państwem trzecim czy tez pozostanie w UE, będzie Wielka Brytania.

Kwestią natomiast odrębną od miejsca świadczenia jest zagadnienie podmiotu zobowiązanego do rozliczenia podatku VAT. W przypadku wyjścia Wielkiej Brytanii z UE – zakładając, że miejscem świadczenia będzie Wielka Brytania – zastosowanie będą miały przepisy obowiązujące w Wielkiej Brytanii i to one będą regulować między innymi to, jaki podmiot i na jakich zasadach będzie zobowiązany do rozliczenia VAT w Wielkiej Brytanii (usługodawca czy usługobiorca).

Polski podatnik będzie musiał zatem ustalić, przykładowo, jaka będzie obowiązywać stawka podatkowa oraz czy będzie mógł zastosować tak zwany reverse chargé (mechanizm odwrotnego opodatkowania) na wystawianej fakturze VAT w związku z wyświadczoną usługą. „Automatyczne” stosowanie mechanizmu odwrotnego obciążenia, na podstawie art. 196 dyrektywy VAT, nie będzie miało zastosowania.

Dodatkowo należy wskazać, że od dnia bezumownego wyjścia Wielkiej Brytanii z UE brak też będzie konieczności składania informacji podsumowujących VAT UE – o których mowa w art. 100 ust. 1 ustawy o VAT – dokumentujących m.in. świadczenia usług dla kontrahentów z UE dla których stosuje się zasadę z art. 28b ustawy o VAT.

Wyżej wskazana informacja nie może być traktowana jako interpretacja przepisów prawa podatkowego w trybie art. art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (tekst jednolity Dziennik Ustaw z 2019 r., pozycja 900, ze zmianami).

Informacje dotyczące zmian zasad opodatkowania podatkiem VAT między Polską a Wielką Brytanią w związku z brexitem dostępne są na stronie internetowej Ministerstwa Finansów.

Proszę o informację, jakich ewentualnie ceł możemy spodziewać się na artykuły gospodarstwa domowego. Czy towary będą musiały przejść kontrolę celną, czy przewidywana jest jakaś uproszczona procedura? Gdzie można szukać informacji jak ewentualnie przygotować się na tak zwany „twardy brexit”?

Z racji tego, że aktualnie nadal realne są dwa scenariusze wystąpienia Zjednoczonego Królestwa z Unii Europejskiej, poniżej przedstawiam dwa warianty odpowiedzi.

TWARDY BREXIT (bez umowy)

„Twardy” brexit, czyli wystąpienie UK z UE bez umowy o wyjściu, będzie oznaczać, że od daty brexitu władze celne państw członkowskich UE będą stosować unijne przepisy dotyczące eksportu oraz importu z UK w taki sam sposób, jak obecnie stosują wobec krajów trzecich, to jest krajów nie będących członkami UE. Od tego momentu wszystkie towary wprowadzane (importowane) na obszar celny UE z terytorium UK lub wyprowadzane (eksportowane) z tego obszaru do UK podlegać będą dozorowi celnemu i obowiązkowi dokonania zgłoszenia celnego do odpowiedniej procedury celnej, a także zapłacie należności celnych – zgodnie z Unijnym Kodeksem Celnym (Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 952/213 z 9.10.2013 r.).

Przy braku umowy o „preferencyjnym handlu” pomiędzy UE a UK należności celne naliczane będą według stawek, jak dla krajów trzecich, zgodnie z Rozporządzeniem Rady (EWG) nr 2658/87 z 23.07.1987 r. w sprawie nomenklatury taryfowej i statystycznej oraz w sprawie Wspólnej Taryfy Celnej. W Polsce wysokość stawek celnych można sprawdzić w przeglądarce taryfowej „Informacyjnego Systemu Zintegrowanej Taryfy Celnej – ISZTAR4”, dostępnej na Platformie Usług Elektronicznych Skarbowo-Celnych pod adresem: https://puesc.gov.pl (zakładka: Taryfa Celna), po ustaleniu właściwego dla danego towaru kodu CN lub TARIC.

MIĘKKI BREXIT (z umową)

„Miękki” brexit oznaczać będzie wystąpienie UK z UE na podstawie umowy o wyjściu, która przewiduje okres przejściowy, obejmujący między innymi zasadę „stand still” (utrzymanie stanu obecnego) w kontekście obrotu towarowego. Uzgodniony okres przejściowy trwać będzie od dnia wyjścia UK do końca 2020 r., z możliwością przedłużenia. W tym czasie zachowane zostaną dotychczasowe zasady obrotu towarowego pomiędzy UE oraz UK (brak kontroli i ograniczeń).

Więcej informacji o obrocie towarowym pomiędzy UE a krajami trzecimi i obowiązującymi w tym zakresie regulacjami prawnymi, a także informacje o systemach informatycznych – można znaleźć pod następującymi adresami/linkami:

• https://www.gov.pl/web/finanse/brexit-unia-europejska
• https://www.podatki.gov.pl/
• https://www.biznes.gov.pl/pl/aktualnosci/brexit-jak-sie-przygotowac
• https://www.biznes.gov.pl/pl/firma/handel-zagraniczny
• https://www.gov.pl/web/przedsiebiorczosc-technologia/brexit
• https://puesc.gov.pl/web/puesc/eori
• https://ec.europa.eu/taxation_customs/uk-withdrawal-pl
• https://www.consilium.europa.eu/pl/policies/eu-uk-after-referendum/
• http://trade.ec.europa.eu/doclib/docs/2018/january/tradoc_156568.pdf

Czy i na jakich warunkach będzie funkcjonował dziś obowiązujący skład konsygnacyjny? Czy w przypadku „twardego brexitu” jedyną opcją będzie zwiezienie towaru do kraju pochodzenia ( Polski ) a kolejno sprzedaż na nowych warunkach aktualnym kontrahentom?

Z uwagi na fakt, że magazyn konsygnacyjny jest wykorzystywany w obrocie wewnątrzwspólnotowym, od momentu opuszczenia Unii Europejskiej przez Wielką Brytanię, procedura magazynu konsygnacyjnego, o którym mowa w art. 20a ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dziennik Ustaw z 2018 r., pozycja 2174, ze zmianami) nie będzie już stosowana w odniesieniu do tego państwa z uwagi na fakt, że Wielka Brytania stanie się państwem trzecim.

Stosownie do art. 20a ust. 3 wyżej wskazanej ustawy o podatku od towarów i usług, w przypadku powrotnego przemieszczenia towarów przez podatnika, który pierwotnie dokonał ich przemieszczenia, lub na jego rzecz, które nie były przedmiotem dostawy zgodnie z ust. 1, nie powstaje obowiązek podatkowy w wewnątrzwspólnotowej dostawie towarów i wewnątrzwspólnotowym nabyciu towarów w odniesieniu do tych towarów. Przepis ten znajdzie zastosowanie w sytuacji, gdy towary zostaną powrotnie przemieszczone, przed dniem wyjścia Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej.

Z uwagi na fakt, że podatek VAT jest zharmonizowany w obrębie Unii Europejskiej, podejście do magazynów konsygnacyjnych wymagać będzie jednolitego podejścia w całej UE-27.

Prowadzę działalność gospodarczą polegającą na eksporcie żywności z Polski do Wielkiej Brytanii. Jak po brexicie będzie wyglądała procedura eksportowa w przypadku prowadzonej przeze mnie działalności (deklaracje eksportowe , świadectwo weterynaryjne itp) ?

W październiku 2018 r. na stronie internetowej rządu brytyjskiego zostały zamieszczone wskazówki dla przedsiębiorców, jak przygotować się do scenariusza brexitu bezumownego. Pod linkiem „importing and exporting” zamieszczone są między innymi informacje na temat zasad, które UK ma zamiar przyjąć w imporcie produktów rolnych z UE, między innymi są ujęte kwestie z zakresu bezpieczeństwa żywności, zdrowia ludzi, roślin i zwierząt. Z informacji tych wynika, że UK dąży do tego, aby utrzymać po brexicie dotychczasowe zasady kontroli weterynaryjnej, w tym brak wymogu świadectw weterynaryjnych w imporcie UK z państw członkowskich UE produktów pochodzenia zwierzęcego, oraz utrzymać zgodność brytyjskich przepisów SPS z prawem UE, w tym w zakresie regionalizacji w przypadku wystąpienia chorób zwierząt, z czym wiązałoby się utrzymanie obecnych uprawnień do wywozu na rynki UK. Obecnie oczekujemy oficjalnego potwierdzenia przez UK tych gwarancji.

W warunkach bezumownego brexitu, w imporcie produktów pochodzenia zwierzęcego i roślinnych z UK do UE, w tym do Polski, zaczną obowiązywać unijne wymogi weterynaryjne i fitosanitarne mające zastosowanie do krajów pozaunijnych. Szczegółowe informacje na ten temat znajdują się na stronie PIORIN oraz GIW.

Szczegółowe informacje dotyczące formalności celnych w obrotach z UK oraz w handlu towarami, procedur eksportowych, można uzyskać na stronie Ministerstwie Finansów.

Oraz informatorach MF:

https://www.podatki.gov.pl/media/4373/broszura-informacyjna-brexit-14-02-2019.pdf
https://www.podatki.gov.pl/media/4374/informacja-dla-firm-brexit-14-02-2019-r.pdf

Zwracam się do Państwa z pytaniem w sprawie brexitu w odniesieniu do polskich przedsiębiorców prowadzących działalność transportową. Proszę o informację czy polscy przewoźnicy będą zobowiązani do posiadania dodatkowych dokumentów lub zezwoleń po dacie wyjścia Wielkiej Brytanii z UE. Dodatkowo proszę o informację czy będą kontrole graniczne i ewentualnie jak będą wyglądały.

TRANSPORT
Należy rozważać 2 warianty:

Uporządkowany brexit
W takim wariancie wyjście UK z UE odbywa się na podstawie wynegocjowanej Umowy Wyjścia. W takim wypadku w trakcie tak zwanego okresu przejściowego świadczenie usług transportowych UE-UK odbywałoby się na dotychczasowych zasadach. Zasady wykonywania połączeń transportowych po zakończeniu okresu przejściowego nie są jeszcze ustalone i będą zależeć od kształtu przyszłych relacji UE-UK.

Bezumowny brexit
W tym wariancie wyjście UK z UE następuje bez porozumienia co oznacza, że z dniem wystąpienia UK z UE całe prawo UE przestaje mieć zastosowanie do UK jako państwa członkowskiego UE. W braku innych rozwiązań legislacyjnych podstawą transportu UE-UK byłby system zezwoleń Europejskiej Konferencji Ministrów Transportu.

Aby zapobiec przerwaniu połączeń transportowych w razie bezumownego brexitu Komisja Europejska w dniu 19 grudnia 2018 r. przedstawiła projekt rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie wspólnych zasad zapewniających podstawowe połączenie drogowego transportu towarowego w odniesieniu do wyjścia Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej z Unii Europejskiej. Propozycja stanowi środek mający na celu zapewnienie podstawowej łączności pomiędzy UK a UE dla podmiotów z Wielkiej Brytanii czasowo przewożących towary do Unii, pod warunkiem że Zjednoczone Królestwo przyzna unijnym przewoźnikom drogowym równoważne prawa i  zapewni warunki dla uczciwej konkurencji. Przedstawiony wniosek legislacyjny ma zapewnić czasowy, na okres 9 miesięcy, na zasadzie wzajemności, dostęp do rynku transportowego UE dla przewoźników Zjednoczonego Królestwa zajmujących się transportem  drogowym. Dokumentem upoważniających przewoźników drogowych  z UE (w tym z Polski) do wykonywania przewozów  drogowych na terytorium Zjednoczonego Królestwa ma być licencja wspólnotowa wydana na podstawie  rozporządzenia Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1072/2009 z dnia 21 października 2009 r. dotyczącego wspólnych zasad dostępu do rynku międzynarodowych przewozów drogowych. W stosunku do przewoźników z UK ma to być stosowna licencja wydana przez władze Zjednoczonego Królestwa.

Do tej pory UK nie przedstawiło informacji czy w razie bezumownego brexitu jednostronnie przynajmniej tymczasowo otworzy swój rynek dla przewoźników z UE zgodnie z propozycją KE.

Zachęcamy do skorzystania z Interaktywnego poradnika o brexicie dla przedsiębiorcy, w którym znajdują się dedykowane transportowi informacje. Link do całego generatora.

KONTROLE GRANICZNE
Należy rozważać 2 warianty:

Uporządkowany brexit
„Miękki” brexit oznaczać będzie – zgodnie z obecnymi założeniami – wystąpienie Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej na podstawie Umowy Wyjścia, która zakładać będzie obowiązywanie okresu przejściowego.

Zgodnie z założeniami okres przejściowy ma zagwarantować pełne uczestnictwo Wielkiej Brytanii w jednolitymi rynku i unii celnej w wyniku czego zastosowanie miałyby nadal rozwiązania w zakresie obrotu wewnętrznego oraz swobodnego przepływu osób.

Wg założeń natomiast po zakończeniu okresu przejściowego zacząć obowiązywać miałaby nowa umowa/ umowy pomiędzy UE-27 a Wielką Brytanią, która miałaby regulować m.in. aspekt wymiany handlowej czy przepływu osób.

Bezumowny brexit
W sytuacji „twardego” brexitu rozumianego jako wystąpienie Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej nieuregulowanego zapisami Umowy Wyjścia (wyjście bez umowy) Wielka Brytania przestanie być objęta obowiązującą w ramach UE unią celną oraz jednolitym rynkiem obejmującym 4 swobody, w tym przepływu osób, stając się państwem trzecim, ze wszystkimi tego konsekwencjami.

Jedną z nich będzie przywrócenie wszelkich kontroli na granicy pomiędzy UE-27 (Unia Europejska po wystąpieniu Wielkiej Brytanii liczyć będzie 27 członków stąd skrót UE-27) a Wielką Brytanią, w tym celnych czy osobowych. W przypadku towarów przewożone i wywożone przez granicę towary pomiędzy UE-27 a Wielką Brytanią podlegać będą odprawie celnej. Wielka Brytania będzie traktowana jako tak zwane państwo trzecie, z koniecznością zachowania wszelkich procedur celnych jak z państwami trzecimi (spoza UE), w tym z koniecznością składania przywozowych deklaracji skróconych w systemie ICS (w Polsce jest to AIS/ICS). Oznacza to, że wobec towarów importowanych z Wielkiej Brytanii do UE-27 lub eksportowanych z UE-27 do Wielkiej Brytanii zastosowane znajdą formalności celne oraz w przypadku importu towarów z Wielkiej Brytanii na terytorium UE-27 – należności celne. Zatem w przypadku importu lub eksportu konieczne będzie zatem zgłoszenie towarów do odpowiedniej procedury celnej w odpowiednim systemie informatycznym (w zakresie importu – jest to AIS/IMPORT, a zakresie wywozu – jest to AES). W zakresie procedury tranzytu – z chwilą wystąpienia z Unii Europejskiej Wielka Brytania stanie się stroną Konwencji o wspólnej procedurze tranzytowej co oznacza, że dla przewozów towarów d/z Wielkiej Brytanii będą stosowane operacje tranzytowe w systemie NCTS (w Polsce jest to NCTS2).

Zachęcamy do odwiedzenia strony Krajowej Administracji Skarbowej (KAS) poświęconej formalnościom celnym po brexicie.

W przypadku osób aby podróżować do tak zwanych państw trzecich, należy posiadać ważny paszport oraz inne wymagane dokumenty (wiza, voucher, ubezpieczenie i tym podobne) wymagane przez przepisy państwa trzeciego, którego granicę chcemy przekroczyć. Polityka wizowa podlega pełnej harmonizacji na poziomie unijnym, a kwestię posiadania wizy lub zwolnienia z tego obowiązku dla obywateli państw trzecich (a takim stanie się Zjednoczone Królestwo po wyjściu z UE) udających się do strefy Schengen na maksymalny okres 90 dni (w okresie 180 dni) regulowana jest poprzez rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady nr 2018/1806 z dnia 14 listopada 2018 r. Nowa propozycja Komisji, przedłożona w związku z brexitem, zakłada umożliwienie bezwizowego wjazdu wszystkich obywateli brytyjskich z dniem opuszczenia UE przez UK, niezależnie od tego czy umowa wyjścia zostanie podpisana czy nie. W konsekwencji, nie należy się spodziewać szczególnych utrudnień w tym zakresie. Jednocześnie, rząd brytyjski ogłosił, że nie zamierza wprowadzać obowiązku wizowego dla obywateli państw członkowskich UE w przypadku krótkich pobytów turystycznych i służbowych. Wprowadzenie niniejszej zmiany zapewni więc pełną symetrię wzajemnych stosunków wizowych.

Zachęcamy również do zapoznania się z informacjami dotyczącymi brexitu znajdującymi się w portalu GOV.PL – MPiT – Brexit oraz biznes.gov.pl.

Czy w przypadku „twardego” brexitu nadal będą obowiązywać uzyskane zezwolenia globalne na transfer wewnątrzunijny uzbrojenia do Wielkiej Brytanii, czy też będzie trzeba ponownie wnioskować o zezwolenia na wywóz w związku z tym, iż Wielka Brytania stanie się krajem trzecim?

W przypadku „twardego” brexitu wszystkie zezwolenia na transfer wewnątrzunijny towarów o znaczeniu strategicznym do Wielkiej Brytanii z mocy prawa stracą ważność w dniu brexitu.

Jak będzie wyglądała sprawa przedsiębiorców zarejestrowanych w CEIDG? Czy będą musieli dostarczyć decyzję wojewody na pobyt? Aktualnie rejestrowani są jak obywatele polscy, a po brexicie?

W przypadku wyjścia Wielkiej Brytanii z UE w sposób bezumowny niezbędne będzie uregulowanie sytuacji prawnej obywateli Wielkiej Brytanii na terytorium RP w odrębnym akcie prawnym. Obecnie w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji trwają prace legislacyjne nad projektem ustawy o zasadach pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej obywateli Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej oraz członków ich rodzin w związku z wystąpieniem tego państwa z Unii Europejskiej i Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej. Wyżej wskazany projekt ustawy dotyczy również uprawnień obywateli WB przebywających po brexicie na terytorium RP i prowadzących działalność gospodarczą. Przedmiotowy projekt jest dostępny na stronie Rządowego Centrum Legislacji. Zatem od ostatecznie przyjętych rozwiązań legislacyjnych w tym zakresie uzależnione będą kwestie pobytowe obywateli WB w Polsce i w tym kontekście możliwość prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce.

W przypadku brexitu uporządkowanego, tj. akceptacji przez stronę brytyjską Umowy (projekt z dnia 14 listopada 2018 r.) określającej warunki wystąpienia Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej z Unii Europejskiej i Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej przewidziane są regulacje między innymi w zakresie osób pracujących na własny rachunek, na zasadzie swobody przedsiębiorczości obejmującej podejmowanie i wykonywanie działalności prowadzonej na własny rachunek, jak również do zakładania przedsiębiorstw i zarządzania nimi, na warunkach określonych przez państwo przyjmujące dla własnych obywateli. Postanowienia wyżej wskazanej umowy wskazują także tak zwany okres przejściowy przypadający na okres od dnia wejścia w życie Umowy, w którym prawo Unii będzie miało zastosowanie do Zjednoczonego Królestwa i na jego terytorium. Zatem, w przypadku przyjęcia tej Umowy, zasady podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej na terytorium RP we wskazanym okresie pozostaną bez zmian.

W przypadku zawarcia przyszłej umowy gospodarczej pomiędzy Wielką Brytanią a UE zostaną określone zasady pobytu obywateli Wielkiej Brytanii na terytorium UE.

Czy po brexicie transport międzynarodowy towarów prowadzony na terytorium Wielkiej Brytanii nie będzie się już odbywał na postawie Międzynarodowej Licencji Transportowej i w związku z tym będą wymagane dodatkowe licencje lub zezwolenia na wjazd do Wielkiej Brytanii, jak to ma miejsce na przykład podczas wjazdu na teren Ukrainy?

Należy rozróżnić 2 sytuacje:

Uporządkowany brexit
W takim wariancie wyjście UK z UE odbywa się na podstawie wynegocjowanej Umowy Wyjścia. W takim wypadku w trakcie tak zwanego okresu przejściowego świadczenie usług transportowych UE-UK odbywałoby się na dotychczasowych zasadach. Zasady wykonywania połączeń transportowych po zakończeniu okresu przejściowego nie są jeszcze ustalone i będą zależeć od kształtu przyszłych relacji UE-UK.

Bezumowny brexit
W tym wariancie wyjście UK z UE następuje bez porozumienia co oznacza, że z dniem wystąpienia UK z UE całe prawo UE przestaje mieć zastosowanie do UK jako państwa członkowskiego UE. W braku innych rozwiązań legislacyjnych podstawą transportu UE-UK byłby system zezwoleń Europejskiej Konferencji Ministrów Transportu.

Aby zapobiec przerwaniu połączeń transportowych w razie bezumownego brexitu Komisja Europejska w dniu 19 grudnia 2018 r. przedstawiła projekt rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie wspólnych zasad zapewniających podstawowe połączenie drogowego transportu towarowego w odniesieniu do wyjścia Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej z Unii Europejskiej.

Propozycja stanowi środek mający na celu zapewnienie podstawowej łączności pomiędzy UK a UE dla podmiotów z Wielkiej Brytanii czasowo przewożących towary do Unii, pod warunkiem że Zjednoczone Królestwo przyzna unijnym przewoźnikom drogowym równoważne prawa i  zapewni warunki dla uczciwej konkurencji.

Przedstawiony wniosek legislacyjny ma zapewnić czasowy, na okres 9 miesięcy, na zasadzie wzajemności, dostęp do rynku transportowego UE dla przewoźników Zjednoczonego Królestwa zajmujących się transportem  drogowym. Dokumentem upoważniających przewoźników drogowych  z UE (w tym z Polski) do wykonywania przewozów  drogowych na terytorium Zjednoczonego Królestwa ma być licencja wspólnotowa wydana na podstawie rozporządzenia Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1072/2009 z dnia 21 października 2009 r. dotyczącego wspólnych zasad dostępu do rynku międzynarodowych przewozów drogowych. W stosunku do przewoźników z UK ma to być stosowna licencja wydana przez władze Zjednoczonego Królestwa.

Do tej pory UK nie przedstawiło informacji czy w razie bezumownego brexitu jednostronnie przynajmniej tymczasowo otworzy swój rynek dla przewoźników z UE zgodnie z propozycją KE.

Czy w ramach negocjacji pomiędzy KE a Rządem Wielkiej Brytanii rozważany jest scenariusz, w którym KE uzna Wielką Brytanię za państwo trzecie zapewniające odpowiedni stopień ochrony danych osobowych w trybie art. 45 RODO przed datą wystąpienia UK z UE?

W momencie wystąpienia z Unii Europejskiej (UE) Wielka Brytania stanie się „państwem trzecim” i od tego dnia zastosowanie będą mieć przepisy UE dotyczące przekazywania danych osobowych do państw trzecich. Ze względu na zakres terytorialny RODO będzie stosowane do podmiotów brytyjskich przetwarzających dane osób przebywających w UE.

W przypadku firm europejskich przekazujących dane osobowe do WB, takie przekazywanie danych będzie musiało opierać się na jednej z podstaw wskazanych w art. 46 RODO, jak na przykład standardowych klauzulach ochrony danych bądź wiążących regułach korporacyjnych, do czasu wydania przez Komisję Europejską tak zwanej decyzji o adekwatności stwierdzającej odpowiedni stopień ochrony w UK (na podstawie art. 45 RODO).

Preferowanym przez Polskę rozwiązaniem jest stworzenie podstawy przekazywania danych osobowych z UE do WB w postaci tak zwanej decyzji o adekwatności. Umożliwi ona swobodny przepływ danych osobowych bez konieczności wdrażania dodatkowych zabezpieczeń lub spełnienia dodatkowych warunków. Trzeba jednak liczyć się z sytuacją, że w razie bezumownego brexitu, w jej dniu nie będzie wydanej decyzji o adekwatności.

Ze względu na charakter negocjacji brexit przedstawione powyżej założenia mogą ulegać modyfikacjom i zmianom.

Czy po brexicie materiały wykorzystywane podczas świadczenia usług na terytorium Wielkiej Brytanii, które będą opuszczały teren UE będą musiały być zgłoszone do odprawy celnej (na granicy z WB lub już w Polsce)? Co z materiałami, które nie zostaną w pełni wykorzystane i zostaną z powrotem przywiezione do Polski – czy w takiej sytuacji należy dopełnić jakichś formalności celnych?

Status polskich przedsiębiorców wykonujących między innymi usługi na rzecz podmiotów w Wielkiej Brytanii, uzależniony będzie od  finalnych zasad na jakich będzie się opierał handel między UE i Wielką Brytanią. Kwestia ta nie została jeszcze rozstrzygnięta, ponieważ trwają nadal negocjacje umowy wyjścia Wielkiej Brytanii z UE oraz modelu przyszłych relacji po zakończeniu okresu przejściowego prawdopodobnie z końcem 2020 r. (o ile umowa wyjścia wejdzie w życie).

Jeśli przyszłe relacje handlowe z WB oparte zostaną na zasadach umowy o wolnym handlu to możliwe będzie zniesienie ceł na wszystkie towary przemieszczane pomiędzy WB i UE (prawdopodobnie dotyczyć to będzie towarów wyprodukowanych w WB oraz UE).

W przypadku wyjścia Wielkiej Brytanii bez umowy (hard brexit), będzie to oznaczało, iż kraj ten będzie traktowany jak kraj trzeci i w konsekwencji wszystkie towary importowane z Wielkiej  Brytanii – jako kraju trzeciego – będą objęte cłami jednolitymi dla całej UE.

Informacja o należnościach przywozowych do UE (a zatem również do Polski) jest dostępna na stronie internetowej MF.

Na stronie internetowej MF znaleźć można również informacje na temat Unijnego Kodeksu Celnego.

Ze względu na charakter negocjacji brexit przedstawione powyżej założenia mogą ulegać modyfikacjom i zmianom.

Czy z dniem wystąpienia UK z UE powstanie konieczność realizacji zgłoszeń celnych w przypadku importu i eksportu z Wielkiej Brytanii?

Negocjacje brexit zakończyć się mogą w postaci „twardego” lub „miękkiego” brexitu. Chcąc odpowiedzialnie przygotować się do wystąpienia Wielkiej Brytanii z UE powinniśmy brać pod uwagę oba wskazane scenariusze.

Poniżej syntetyczna informacja o zakładanym wpływie każdego z ww. wymienionych scenariuszy na odprawę celną:

TWARDY BREXIT (no-deal)
W sytuacji „twardego” brexitu rozumianego jako wystąpienie Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej nieuregulowanego zapisami umowy wyjścia (wyjście bez umowy) z dniem wystąpienia Wielka Brytania przestanie być objęta obowiązującą w ramach UE unią celną, stając się państwem trzecim, ze wszystkimi tego konsekwencjami.

Jedną z nich będzie przywrócenie wszelkich kontroli na granicy pomiędzy UE-27 (Unia Europejska po wystąpieniu Wielkiej Brytanii liczyć będzie 27 członków stąd skrót UE-27) a Wielką Brytanią, w tym celnych, przez co przewożone i wywożone przez granicę pomiędzy UE-27 a Wielką Brytanią towary podlegać będą odprawie celnej.

Wielka Brytania będzie traktowana jako tak zwane państwo trzecie, z koniecznością zachowania wszelkich procedur celnych jak z państwami trzecimi (spoza UE).

Oznacza to, że wobec towarów importowanych z Wielkiej Brytanii do UE-27 lub eksportowanych z UE-27 do Wielkiej Brytanii zastosowane znajdą formalności celne oraz w przypadku importu towarów z Wielkiej Brytanii na terytorium UE-27 – należności celne. Zatem w przypadku importu lub eksportu konieczne będzie zatem zgłoszenie towarów do odpowiedniej procedury celnej.

MIĘKKI BREXIT (deal)
„Miękki” brexit oznaczać będzie – zgodnie z obecnymi założeniami – wystąpienie Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej na podstawie Umowy Wyjścia, która zakładać będzie obowiązywanie okresu przejściowego.

Zgodnie z założeniami okres przejściowy ma zagwarantować pełne uczestnictwo Wielkiej Brytanii w jednolitymi rynku i unii celnej w wyniku czego w relacjach handlowych na linii UE-27 a Wielka Brytania nic się nie zmieni, zastosowanie miałyby nadal rozwiązania w zakresie obrotu wewnętrznego.

Według założeń natomiast po zakończeniu okresu przejściowego zacząć obowiązywać miałaby nowa umowa/ umowy pomiędzy UE-27 a Wielką Brytanią, która miałaby regulować między innymi aspekt wymiany handlowej.

Ze względu na charakter negocjacji brexit przedstawione założenia mogą ulegać modyfikacjom i zmianom.

Czy będzie potrzebne zezwolenie na pracę w Wielkiej Brytanii dla pracowników delegowanych?

W odniesieniu do delegowania pracowników do Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej, należy mieć na uwadze dwa możliwe scenariusze dotyczące „brexitu”:

1) przyjęcie umowy wyjścia określającej relacje UE-UK,

2) brak umowy wyjścia („no-deal brexit” albo „twardy brexit”).

Jednakże ze względu na aktualny brak ostatecznych rozstrzygnięć politycznych w powyższym zakresie, trudno jednoznacznie określić, jaki stan prawny będzie obowiązywał zarówno w przypadku przyjęcia umowy wyjścia, jak i braku takiej umowy.

Wydaje się, iż w przypadku, gdyby zastosowanie znalazła umowa wyjścia, do końca tak zwanego okresu przejściowego, w zakresie dotyczącym delegowania pracowników w rozumieniu dyrektywy 96/71/WE oraz dyrektywy 2014/67/UE, miałyby zasadniczo zastosowanie dotychczasowe reguły. Z kolei, z informacji zamieszczonych na stronach rządowych UK (informacje te mają charakter pomocniczy i nie zawierają propozycji ostatecznych rozwiązań) na temat praw pracowniczych w przypadku tak zwanego twardego brexitu można wywnioskować, że zostaną utrzymane dotychczasowe zasady, jeśli chodzi o stosowanie powyższych dwóch dyrektyw. Taki wniosek można w szczególności wysnuć na podstawie projektu zmian regulacji UK dotyczących delegowania pracowników i treści ich uzasadnienia.

W odniesieniu do ustalania ustawodawstwa mającego zastosowanie (oraz wydawania dokumentów PD A1, potwierdzających podleganie systemowi zabezpieczenia społecznego):

1. Pierwszy scenariusz – przyjęcie umowy wyjścia, określającej relacje między UE a Wielką Brytanią po jej wystąpieniu z UE

Na mocy umowy wyjścia, w odniesieniu do osób objętych zakresem podmiotowym tej umowy, zostaną utrzymane dotychczas obowiązujące zasady w zakresie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (w tym również zasady dotyczące ustalania ustawodawstwa mającego zastosowanie).

Zgodnie z projektem wspólnych wytycznych UE-UK opracowanych w związku z potrzebą interpretacji przepisów umowy wyjścia, należy poinformować, że dokumenty przenośne (w tym PD A1) wydane przed zakończeniem okresu przejściowego nie staną się automatycznie nieważne. Należy jednak rozróżnić dwie kategorie:

• dokumenty odnoszące się do sytuacji objętych koordynacją systemów zabezpieczenia społecznego (rozporządzenie 883/04 i 987/09) na mocy umowy wyjścia (na przykład: dokument PD A1 dla osoby wykonującej pracę jednocześnie w UK i w państwie członkowskim UE) pozostaną ważne przez cały okres, na który zostały wydane; nowe PD A1 będą natomiast wydane w oparciu o nową podstawę prawną to jest umowę wyjścia, pod warunkiem że warunki wymagane dla uzyskania takiego dokumentu zostaną utrzymane;
• dokumenty odnoszące się do sytuacji, które nie są objęte zakresem umowy wyjścia (na przykład: dokumenty PD A1 dla pracowników delegowanych w celu świadczenia usług) – te dokumenty odzwierciedlają prawa, które nie będą dłużej obowiązywać. Nie mogą one zatem mieć skutków prawnych po zakończeniu okresu przejściowego, nawet jeśli nie zostały wycofane przez wydającą je instytucję.

2. Drugi scenariusz – wystąpienie Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej bez zawarcia porozumienia (hard brexit)

W związku z brakiem uregulowania relacji między UE-UK przestają mieć zastosowanie zasady koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, w tym zasady dotyczące ustalania ustawodawstwa mającego zastosowanie, określone w rozporządzeniach 883/04 i 987/09. W związku z tym dokumenty PD A1 nie są wydawane pracownikom delegowanym do Wielkiej Brytanii. W takim scenariuszu pracownicy powinni zostać zgłoszeni do systemu zabezpieczenia społecznego państwa, w którym wykonują pracę (Wielka Brytania).

Czy wystąpienie Wielkiej Brytanii z UE będzie miało wpływ na usługi turystyczne oraz sam ruch turystyczny pomiędzy Polską a Wielką Brytanią?

Należy rozróżnić 2 sytuacje:

1. Uporządkowany brexit
W takim wariancie wyjście UK z UE odbywa się na podstawie wynegocjowanej umowy wyjścia. W trakcie tak zwanego okresu przejściowego świadczenie usług, jak również ruch turystyczny nie powinny zostać niczym zakłócone. Ewentualne zaburzenia mogą zostać spowodowane obawami turystów, które wynikają z ogólnej niepewności związanej z brexitem. Uregulowanie sytuacji po zakończeniu okresu przejściowego będzie zależeć od kształtu przyszłych relacji UE-UK.

2. Bezumowny brexit
W tym wariancie wyjście UK z UE następuje bez porozumienia co oznacza, że z dniem wystąpienia całe prawo UE przestaje mieć zastosowanie do UK jako państwa członkowskiego UE.

Warto podkreślić, że w ramach prowadzonych działań przygotowawczych do bezumownego brexitu Unia Europejska podjęła działania zapobiegające poważnym zaburzeniom między innymi w obszarze wiz, jak również transportu, w szczególności lotniczego, Celem podjętych przez UE działań jest złagodzenie potencjalnych skutków tak zwanego twardego brexitu, w tym w obszarach mających pośredni wpływ na prowadzoną działalność turystyczną, to jest w zakresie wiz oraz transportu.

Poniżej przedstawione zostały szczegółowe informacje odnośnie wyżej wskazanych działań UE, które obecnie są przedmiotem intensywnych prac w UE.

Wizy
Polityka wizowa podlega pełnej harmonizacji na poziomie unijnym, a kwestię posiadania wizy lub zwolnienia z tego obowiązku dla obywateli państw trzecich (a takim stanie się Zjednoczone Królestwo po wyjściu z UE) udających się do strefy Schengen na maksymalny okres 90 dni (w okresie 180 dni) regulowana jest poprzez rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady nr 2018/1806 z dnia 14 listopada 2018 r. Nowa propozycja Komisji, przedłożona w związku z brexitem, zakłada umożliwienie bezwizowego wjazdu wszystkich obywateli brytyjskich z dniem opuszczenia UE przez UK, niezależnie od tego czy umowa wyjścia zostanie podpisana czy nie. W konsekwencji, nie należy się spodziewać szczególnych utrudnień w tym zakresie. Prace nad wyzej wskazanym rozporządzeniem nadal trwają.

Transport
W UE swoboda świadczenia wewnątrzunijnych usług lotniczych przez przewoźników lotniczych z państw członkowskich (unijnych przewoźników lotniczych) regulowana jest przepisami rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1008/2008 z dnia 24 września 2008 r. w sprawie wspólnych zasad wykonywania przewozów lotniczych na terenie UE, które ustanawia również zasady wydawania koncesji tym przewoźnikom. W sytuacji bezumownego brexitu, z dniem 30 marca 2019 r. przewozy lotnicze między Wielką Brytanią a państwami członkowskimi przestaną być regulowane wspomnianym rozporządzeniem. Nowa propozycja Komisji, przedłożona w związku z brexitem, zakłada umożliwienie wykonywania przewozów lotniczych przez przewoźników brytyjskich do 24 października 2020 roku (z możliwością skrócenia, więcej informacji) o ile wcześniej nie zostanie zawarta kompleksowa umowa o transporcie lotniczym pomiędzy UE i jej państwami członkowskimi a Wielką Brytanią. Regulacje te będą miały zastosowanie pod warunkiem, że Wielka Brytania zastosuje wobec przewoźników lotniczych z Unii Europejskiej środki równoważne.

W aspekcie czysto gospodarczym dotyczącym kontynuacji świadczenia usług turystycznych nic nie ulegnie zmianie (jako polski przedsiębiorca świadczący usługi w Polsce). Jeśli chodzi natomiast o możliwość ograniczenia ruchu turystycznego Brytyjczyków w związku z aspektem fizycznego dotarcia – transportem lądowym lub powietrznym – turystów do Polski, w tych obszarach mogą pojawić się pewne zaburzenia, które finalnie mogą wpłynąć na prowadzoną przez działalność turystyczną. Wyżej wskazane zaburzenia mogą stanowić również wynik „niepewności” turystów brytyjskich, którzy  – szczególnie w okresie „około-brexitowym” – z obawy przez potencjalnymi trudnościami/dodatkowymi wymogami w związku podróżą podejmą ewentualne decyzje o zmianach urlopowych w państwach UE-27 . Niemniej jednak należy przyjąć, że – o ile taka sytuacja „niepewności” będzie miała miejsce – to prawdopodobnie będzie krótkotrwała i przejściowa.

Czy uzyskany w Polsce podpis elektroniczny będzie uznawany w Wielkiej Brytanii po brexicie?

Kwalifikowany certyfikat podpisu elektronicznego wydany w Polsce, bez względu na to komu został wydany, będzie ważny w całej UE tak długo jak wynika to z ważności tego certyfikatu wskazanej w tym certyfikacie chyba, że został wcześniej unieważniony na żądanie jego posiadacza lub z innych przyczyn opisanych w ustawie z dnia 5 września 2016 r. o usługach zaufania, identyfikacji elektronicznej (rozporządzenie eIDAS) (podstawa prawna: art. 25 ust. 3 eIDAS uznawany za kwalifikowany podpis elektroniczny we wszystkich pozostałych państwach członkowskich UE). Nie przewiduje się unieważnienia certyfikatów obywatelom UK ani podważania złożonych już podpisów.

Czy taki podpis będzie uznawany w Wielkiej Brytanii?
Uznawalność kwalifikowanego certyfikatu podpisu elektronicznego wydanego w Polsce w UK będzie uzależniona od zawarcia pomiędzy UK a UE umowy w oparciu o art. 14 eIDAS:

Usługi zaufania świadczone przez dostawców usług zaufania mających siedzibę w państwie trzecim są uznawane za prawnie równoważne kwalifikowanym usługom zaufania świadczonym przez kwalifikowanych dostawców usług zaufania mających siedzibę w Unii, w przypadku gdy usługi zaufania pochodzące z państwa trzeciego są uznawane na mocy umowy zawartej między Unią a danym państwem trzecim lub organizacją międzynarodową zgodnie z art. 218 TFUE. (…)

Umowy, o których mowa w ust. 1, zapewniają w szczególności, aby: (…) b) kwalifikowane usługi zaufania świadczone przez kwalifikowanych dostawców usług zaufania mających siedzibę w Unii były uznawane za prawnie równoważne usługom zaufania świadczonym przez dostawców usług zaufania w państwie trzecim lub organizacjach międzynarodowych, z którymi zawarta została umowa.

Nota Komisji Europejskiej ws. podpisu elektronicznego po brexicie

Czy status AEO polskiego podmiotu będzie miał znaczenie dla odpraw celnych w Wielkiej Brytanii?

W przypadku braku wejścia w życie Umowy Wyjścia Wielkiej Brytanii z UE (która przewiduje okres przejściowy z możliwością przedłużenia), wyjście UK z UE bez umowy oznaczać będzie, że władze celne państw członkowskich UE będą stosować unijne przepisy dotyczące eksportu oraz importu ze Zjednoczonego Królestwa w taki sam sposób, jak obecnie stosują wobec krajów trzecich, to jest. krajów nie będących członkami UE.

Dla przedsiębiorców oznaczać to będzie między innymi konieczność dopełnienia standardowych formalności celnych, w tym między innymi (dla podmiotów dotąd nie dokonujących takich formalności) obowiązek: zarejestrowania się w usłudze e-Klient, składania zgłoszeń i deklaracji celnych, oraz płacenia należności celnych i podatkowych (VAT i akcyza). Stworzy to nową sytuację prawną w porównaniu z obecną, kiedy nie obowiązują formalności celne w handlu towarami unijnymi pomiędzy Zjednoczonym Królestwem, a pozostałymi krajami członkowskimi Unii Europejskiej.

Należy zauważyć, że zgodnie z zawiadomieniem Komisji Europejskiej dla zainteresowanych stron pozwolenia przyznające status upoważnionego przedsiębiorcy (AEO) i inne pozwolenia do celów uproszczeń celnych, wydane przez organy celne Zjednoczonego Królestwa, nie będą już ważne na obszarze celnym Unii.

Każdy przedsiębiorca powinien liczyć się z utrudnieniami we wzajemnej wymianie handlowej. Mogą to być większe koszty prowadzenia biznesu, wydłużenie i skomplikowanie procedur lub konieczność spełniania odmiennych wymogów.

Jednocześnie należy zauważyć, iż kwestie przepisów celnych obowiązujących w Zjednoczonym Królestwie Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej po wyjściu z Unii Europejskiej, w tym w szczególności przypadku opuszczenia UE bez umowy, zależne będą od regulacji przyjętych w tym zakresie przez Wielką Brytanię, które na obecną chwilę nie są jeszcze znane.

Informacje na temat formalności celnych.

Czy po brexicie nadal będzie można wprowadzać do obrotu i udostępniać na rynku brytyjskim produkty produkowane, testowane i wprowadzane na rynek na podstawie zharmonizowanych norm oraz oznaczone znakiem CE?

W sytuacji uporządkowanego brexitu należy przyjąć, że po wystąpieniu UK z UE będzie obowiązywał okres przejściowy. W tym czasie zostaną zachowane dotychczasowe zasady relacji handlowych pomiędzy Wielką Brytanią a Unią Europejska. Wielka Brytania będzie wciąż częścią jednolitego rynku, a więc nie będzie ceł ani dodatkowych regulacji. Niemniej może nastąpić konieczność dostosowania eksportowanych towarów do innych standardów i uzyskania odpowiednich certyfikatów. Być może taką ocenę zgodności będą prowadziły jednostki w UE, ale towar będzie musiał być zgodny z regulacjami brytyjskimi.

W sytuacji bezumownego brexitu producenci zostaną zobowiązani, w celu wprowadzenia do obrotu i udostępniania na rynku brytyjskim, do oznaczenia wyrobu brytyjskim oznakowaniem potwierdzającym spełnianie deklarowanych właściwości użytkowych. Spełnianie brytyjskich wymagań oraz umieszczenie brytyjskiego znaku będzie musiało być potwierdzone przez jednostkę wykonującą zadania strony trzeciej w procesie oceny i weryfikacji stałości właściwości użytkowych wyrobów budowlanych, która zostanie akredytowana przez brytyjską jednostkę akredytacyjną (UK’s National Accreditation Body).

Niemniej zgodnie z informacjami zamieszczonymi przez Department for Business, Energy & Industrial Strategy rządu brytyjskiego, na stronie internetowej możliwe jest, że wprowadzony zostanie okres przejściowy, podczas którego wyroby budowlane oznakowane CE będą nadal mogły być wprowadzane do obrotu i udostępniane na rynku brytyjskim, brak jest jednak ostatecznego wskazania czy zostanie on wprowadzony ani też, określenie okresu podczas którego oznakowanie CE będzie akceptowane w przypadku jego wprowadzenia.

Czy wymagane będzie posiadanie paszportów przez kierowców zawodowych?

W przypadku bezumownego brexitu przy przekraczaniu granicy z Wielką Brytanią będzie potrzebny paszport.

Jeżeli chodzi o politykę wizową to podlega ona pełnej harmonizacji na poziomie unijnym, a kwestię posiadania wizy lub zwolnienia z tego obowiązku dla obywateli państw trzecich (a takim stanie się Zjednoczone Królestwo po wyjściu z UE) udających się do strefy Schengen na maksymalny okres 90 dni (w okresie 180 dni) regulowana jest poprzez rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady nr 2018/1806 z dnia 14 listopada 2018 r.

Nowa propozycja Komisji, przedłożona w związku z brexitem, zakłada umożliwienie bezwizowego wjazdu wszystkich obywateli brytyjskich z dniem opuszczenia UE przez UK, niezależnie od tego czy umowa wyjścia zostanie podpisana czy nie. W konsekwencji, nie należy się spodziewać szczególnych utrudnień w tym zakresie. Jednocześnie, rząd brytyjski ogłosił, że nie zamierza wprowadzać obowiązku wizowego dla obywateli państw członkowskich UE w przypadku krótkich pobytów turystycznych i służbowych. Wprowadzenie niniejszej zmiany zapewni więc pełną symetrię wzajemnych stosunków wizowych.

Czy polskie prawo jazdy – w przypadku bezumownego brexitu – będzie dalej akceptowane czy muszę wyrobić międzynarodowe prawo jazdy?

W przypadku umownego brexitu wyjście Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej (UE) odbędzie się na podstawie wynegocjowanej Umowy Wyjścia, zakładającej okres przejściowy. Świadczenie usług transportowych UE-Wielka Brytania odbywałoby się na dotychczasowych zasadach.

W przypadku bezumownego brexitu wyjście Wielkiej Brytanii z UE nastąpi bez porozumienia co oznacza, że z dniem wystąpienia całe prawo UE przestaje mieć zastosowanie do Wielkiej Brytanii jako państwa członkowskiego UE.

Polska podobnie jak Zjednoczone Królestwo (UK) jest stroną Konwencji o ruchu drogowym podpisanej w Wiedniu w 1968 r. (Wielka Brytania ratyfikowała Konwencję w dniu 28 marca 2018 r., wejdzie ona w życie w stosunku do UK w dniu 28 marca 2019 r.). Oznacza to, że polskie prawo jazdy, wydane zgodnie ze wzorem określonym w tej Konwencji, powinno być honorowane na terenie Zjednoczonego Królestwa po wyjściu UK z UE. Dotyczy to wyłącznie kierowców niemających stałego miejsca zamieszkania na terenie Wielkiej Brytanii.

Zgodnie z deklaracją UK w przypadku osób które przeprowadzą się do UK, lub mają tam miejsce stałego zamieszkania, prawo jazdy wydane przez kraj UE będzie ważne przez 3 lata lub do 70 roku życia, a następnie będzie musiało być wymienione.

Jak będzie wyglądała kwestia przewozu paczek przez granicę UE – Wielka Brytania?

Wykonanie operacji transportowej (czyli na przykład przewiezienie paczki z jednego państwa Unii Europejskiej (UE) do drugiego państwa UE na zlecenie klienta) wykonuje się obecnie na podstawie tak zwanego listu przewozowego, wykonanego w 3 egzemplarzach, po 1 dla nadawcy, odbiorcy i wykonawcy przewozu. W chwili obecnej firmy wykonujące przewozy pojazdami o dopuszczalnej masie całkowitej poniżej 3,5 tony nie muszą spełniać dodatkowych wymagań, na przykład nie muszą posiadać licencji, nie mają obowiązku wyposażenia pojazdów w tachografy. Wobec tego po brexicie można oczekiwać zachowania status quo (z wyjątkiem ewentualnych procedur celnych).

UE zakończyła negocjacje nad aktem prawnym, którego celem jest zapewnienie wykonywania usług transportu pasażerskiego i towarowego również w przypadku „hard brexit”, przynajmniej do końca grudnia 2019 roku. Należy podkreślić, że powyższy akt zakłada wzajemność – nie zapewnia on prawa dla polskich firmy do świadczenia usług przewozu w Wielkiej Brytanii (UK), je natomiast zapewnić ma akt prawny nad którym pracuje UK.

Jeśli wjazd do UK nastąpi przed brexitem, a powrót na terytorium UE już po „hard brexit”, z punktu widzenia obywateli UE ewentualne zmiany przepisów w tym okresie mogą spowodować utrudnienia na granicach – stąd rekomenduje się wstrzymanie operacji transportowych w kilku pierwszych dniach po „hard brexit”, jeśli będzie to możliwe. Takie są między innymi rekomendacje służb francuskich.

Po „twardym” brexicie bezpośredni przywóz towarów do Polski z UK może wiązać się z koniecznością przekazywania danych bezpieczeństwa dla celów analizy ryzyka, to jest składania przywozowych deklaracji skróconych. Dane te może zawierać zgłoszenie celne o objęcie towarów procedurą tranzytu.

Jeżeli towary są wprowadzane na obszar celny UE drogą morską, przywozową deklarację skróconą składa się przynajmniej dwie godziny przed przybyciem statku do pierwszego portu wprowadzenia na obszar celny UE – w przypadku towarów przywożonych z wszystkich portów UK oraz Wysp Normandzkich i wyspy Man.

Co do zasady, towary powinny się przemieścić z UK do Polski w ramach procedury tranzytu. Od przedsiębiorcy zależeć będzie wybór jednej z dwóch możliwych procedur: wspólnej procedury tranzytowej w systemie NCTS (w Polsce pod nazwą NCTS2) lub procedury TIR.

W przypadku wspólnej procedury tranzytowej zabezpieczenie długu celnego powinno obejmować obszar UK.  W Polsce należy pamiętać o prawidłowym zakończeniu operacji tranzytowej w urzędzie celnym przeznaczenia, gdyż w przeciwnym wypadku może dojść do sytuacji poboru długu celnego z tytułu nieprawidłowości.

Również w przypadku wywozu towarów, wszystkie wywożone towary do państw trzecich z obszaru celnego UE są objęte analizą ryzyka w zakresie danych bezpieczeństwa i ochrony. Dane te, co do zasady, są przekazywane wraz ze zgłoszeniem celnym wywozowym.

Towary zawarte w przesyłkach pocztowych/kurierskich, przywożone z państw trzecich (spoza UE), są traktowane tak samo, jak każde inne importowane towary. Zatem przesyłanie towarów do Polski spoza terytorium UE wiąże się – za wyjątkiem zwolnień wynikających wprost z przepisów prawa – z koniecznością uiszczenia przywozowych należności celnych i podatkowych, niezależnie od tego, czy towary te:

• zostały zakupione, czy też otrzymane bezpłatnie;
• są nowe, czy używane;
• są przeznaczone na prywatny użytek, czy ostatecznie sprzedawane.

Przykład zwolnienia:
Zwalnia się od CŁA – przesyłki wysyłane bezpośrednio z państwa trzeciego (spoza UE) do odbiorcy znajdującego się na terytorium UE (na przykład w Polsce), zawierające towary o niewielkiej wartości, to jest towary których rzeczywista wartość nie przekracza 150 euro na przesyłkę. Zwolnienia tego nie stosuje się do: wyrobów alkoholowych; perfum i wód toaletowych; tytoniu i wyrobów tytoniowych. Zwalnia się o podatku VAT – import towarów umieszczonych w (takich) przesyłkach pod warunkiem, że łączna wartość towarów w przesyłce nie przekracza kwoty wyrażonej w złotych, odpowiadającej równowartości 22 euro. Ponadto należy mieć na uwadze, iż w przypadku towarów importowanych w drodze „zamówienia wysyłkowego”, nie stosuje się zwolnienia od podatku VAT.

Informacje na temat przepisów i formalności celnych, jakie obowiązują w UE wobec krajów trzecich – można uzyskać w Krajowej Informacji Skarbowej. Szereg informacji zawierają między innymi specjalnie przygotowane przez Ministerstwo Finansów dwie broszury informacyjne:

1)    Informacja dla przedsiębiorców na temat formalności celnych, jakie będą obowiązywać w przypadku bezumownego wyjścia Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej

2)    Informacja o formalnościach celnych, których należy dokonać w odniesieniu do towarów, po wyjściu Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej (twarde wyjście)

W celu uzyskania informacji na temat przepisów i formalności celnych, jakie mogą/będą obowiązywać w UK (po wystąpieniu z UE) – należy kontaktować się z brytyjskimi władzami (organami). Wybrane informacje w tym zakresie mogą być dostępne w brytyjskich serwisach internetowych oraz informacja o stawkach celnych jakie mają obowiązywać w UK po „twardym” brexicie.

Jak bezumowny brexit wpłynie na przewóz psa czy kota pomiędzy Polską a Wielką Brytanią?

W przypadku tak zwanego twardego brexitu czyli sytuacji, w której Wielka Brytania opuści UE bez umowy państwo to utraci status kraju członkowskiego i stanie się tak zwanym państwem trzecim. Powyższe oznacza zmianę wymagań dotyczących przemieszczania/ przywozu zwierząt z wyżej wskazanego państwa na terytorium UE.

Zgodnie z informacjami przekazanymi przez Komisję Europejską (KE) w chwili obecnej Wielka Brytania nie została umieszczona na żadnej z list KE uprawniających do stosowania dotychczasowych, „uproszczonych” zasad przemieszczania zwierząt domowych towarzyszących podróżnym (tryb „uproszczony”: chip, szczepienie p/wściekliźnie, paszport).

W związku z powyższym psy oraz koty przemieszczane z Wielkiej Brytanii do UE będą musiały spełniać następujące wymagania:

• być prawidłowo oznakowane (mikrochip),
• posiadać ważne szczepienie przeciwko wściekliźnie,
• posiadać badania przeciwciał przeciwko wściekliźnie metodą miareczkowania,
• posiadać dokument identyfikacyjny – świadectwo zdrowia (więcej na temat dokumentów towarzyszących można przeczytać w punkcie 3).

UWAGA! Paszport dla zwierząt domowych wydany w Wielkiej Brytanii nie będzie dłużej dokumentem uprawniającym do przemieszczenia/ przywozu zwierząt na terytorium Unii Europejskiej.

Zasady wwozu psów oraz kotów na terytorium Wielkiej Brytanii nie ulegają zmianie dla obywateli Unii Europejskiej:

• Zwierzęta muszą być prawidłowo oznakowane;
• Zwierzęta muszą posiadać ważne szczepienie przeciwko wściekliźnie;
• Zwierzęta muszą posiadać paszport wydany w UE;
• Psy muszą zostać poddane profilaktyce przeciwko tasiemcom Echinococcus multilocularis (więcej na temat dodatkowych wymogów można przeczytać w punkcie 4).

Jeżeli podczas kontroli zostanie stwierdzona niezgodność z ww. zasadami zwierzę może zostać poddane kwarantannie na okres do 4 miesięcy, lub zostanie wydana decyzja zakazująca wjazdu na terytorium Wielkiej Brytanii. Wszystkie powyższe czynności urzędowe przeprowadzane są na koszt osoby odpowiedzialnej za zwierzę w czasie podróży. Więcej informacji dotyczących przemieszczania zwierząt po opuszczeniu przez Wielką Brytanię UE jest dostępnych na stronie internetowej KE, w przewodniku (str. 9-13) oraz na stronie internetowej właściwych władz weterynaryjnych Wielkiej Brytanii (Departament Środowiska, Żywności i Spraw Wiejskich (DEFRA), informacje w języku angielskim). Na wspomnianej stronie znajdują się także informacje na temat przywozu zwierząt do Wielkiej Brytanii.

Ponadto informacje w zakresie przewozu zwierząt pomiędzy Unią Europejską a Wielką Brytanią, w przypadku bezumownego brexitu, dostępne są na oficjalnej stronie internetowej Głównego Inspektoratu Weterynarii w języku polskim. W kontekście przewozu zwierząt szczególnie przydatne będą informacje zawarte w pliku Brexit – pytania i odpowiedzi oraz noty informacyjne KE dotyczące przemieszczania zwierząt, a także podróżowania pomiędzy Unią Europejską i Zjednoczonym Królestwem.

Więcej informacji na temat przemieszczania psów i kotów z państw trzecich do UE.

Wszystkie inne zwierzęta domowe towarzyszące podróżnym mogą być przemieszczane do Polski na zasadach przemieszczania zwierząt z państw trzecich.